لغو سفرهای عمره اولین ترکش بی‌اثر بودن توافقات ایران و عربستان

به گزارش پایگاه خبری پروژه ایران، هفت سال از قطع روابط بین ایران و عربستان گذشته بود که در اسفند سال پیش دو کشور با میانجی‌گری چین و در جریان سفر علی‌ شمخانی دبیر پیشین شورای عالی امنیت ملی به پکن، توافقاتی را برقرار و از عادی‌سازی روابط خبر دادند. پس از آن نیز ابراهیم رئیسی سفری به عربستان صعودی داشت و در نهایت تهران و ریاض پس از هفت سال قطع رابطه، روابط دیپلماتیک خود را از سر گرفتند.

از سرگیری روابط بین دو کشور برای ایران یک مزیت مهم داشت و آن بی‌اثر کردن تحریم‌ها با گسترش روابط منطقه‌ای بود. مقامات جمهوری اسلامی ایران پس از این توافق یکی از نیات ایران از توسعه روابط با دولت‌های منطقه‌ای را بی اثر کردن تحریم‌ها از طریق روابط منطقه‌ای اعلام کردند. همانطور که وزیر امور خارجه اظهار کرد که در دولت فعلی در دو مسیر در تلاش برای بی اثر کردن تحریم‌ها و همچنین تلاش برای لغو تحریم‌ها در دستگاه دیپلماسی هستیم.

به باور آنان، رضایت دولت عربستان برای از سرگیری روابط با ایران از این جهت بوده است که این کشور دریافته، تضاد بین ابرقدرت‌های منطقه ضررها و موانعی بیش از دستاوردهایش دارد و این کشور متاثر از برخی کشورهای مخالف ایران صرفا به خاطر همگرایی با آنها به مخالفت با ایران مجبور شده است.

به بیان ساده تر دولت معتقد است که با توجه به تحریم‌های شدید علیه ایران و سیاست‌های کشورهای بیگانه در کاهش قدرت جمهوری اسلامی در منطقه، از سرگیری روابط با برخی کشورهای منطقه بخصوص عربستان که یکی از قدرت‌های خاص منطقه است حتما بر مناسبات منطقه‌ای و جهانی ایران تاثیر خواهد داشت و مقدمات آن را فراهم می‌کند. از طرفی اتحاد منطقه‌ای بر قدرت کشورهای منطقه در عرصه جهانی تاثیر خواهد داشت.

از سرگیری روابط با عربستان یک توافق امنیتی بود
پیش از کارشناسان زیادی در حوزه بین‌الملل توافقات بین دو کشور را سفته‌ای دانسته بودند که چین پشت آن را امضا کرده است. به باور آنان نکته‌ قابل توجه این توافق این بود که در این بازی سه‌جانبه برای عربستان بازی برد برد محقق شده است و در مورد چین ۵۰ درصد برد بوده است و نفع آنچنانی برای در تحریم در پی نخواهد داشت.

در همین زمینه محمدعلی سبحانی سفیر پیشین ایران در قطر، لبنان و اردن گفته بود، مادامی که تحریم‌های ایران برداشته نشود و درمورد برجام و FATF توافق نشود هر چقدر از این قسم وعده‌ها به ما بدهند بی‌فایده است. بعضی از تحلیلگران می‌گویند آمریکا را حذف کنیم، چنین چیزی اساسا امکان‌پذیر نیست. حتی روابط ما با چین هم بدون توافق برجام، بر همین منوال ادامه خواهد داشت.

لغو سفرهای عمره نتیجه توافق بدون رفع تحریم است
همانطور که گفته شد کارشناسان توافقات بین ایران و عربستان را یک توافق امنیتی دانسته‌اند که بدون رفع تحریم‌ها دستاوردی برای ایران نخواهد داشت. لغو سفرهای عمره در سال جاری می‌تواند از اولین نشانه‌های تایید این اظهارات باشد.

قرار بود بامداد 13 دی بعد از هفت سال نخستین گروه از زائران ایرانی به حج عمره بروند اما به دلیل اتفاقاتی که وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی آن را «اختلافات فنی» خواند این اتفاق نیافتاد و عربستان صعودی مجوز نهایی لازم برای پرواز «شرکت هما» به فرودگاه جده را نداد.

مقامات جمهوری اسلامی ایران در همان زمان قول برطرف شدن چند روزه این مشکل را دادند اما در نهایت یک ماه و نیم بعد یعنی جمعه 27 بهمن سازمان حج و زیارت اعلام کرد که حج عمره در سال جاری انجام نمی‌شود و پول زائران که شامل حدود 30 هزار نفر می‌شوند، به حسابشان باز می‌گردد.

حسام قربانعلی سخنگوی هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد که تا روز شروع عملیات پروازهای حج عمره هیچ‌گونه مشکلی از جانب «هما» و ترمینال «سلام فرودگاه امام خمینی(ره)» وجود نداشته و مشکل در سطح دیگری و مربوط به عدم صدور مجوز انجام حج عمره از سوی دولت عربستان است.

به نظر می‌رسد با وجود تلاش‌های جمهوری اسلامی ایران برای دور زدن تحریم‌ها و بی‌اثر نشان دادن آنها، همچنان در بزنگاه‌ها سد تحریم قد علم می‌کند. از توافق بین ایران و عربستان آبی برای مردم گرم نشد و اولین خروجی آن لغو پروازهای حج عمره پس از گذشت حدود 9 سال قطع روابط سیاسی بین دو کشور بود.