پروژه ایران : حالا 7 سال از آن 9 روز پر استرس میگذرد؛ 9 روزی که حاصلش شهادت 16 آتشنشان، 6 شهروند عادی و ریزش کامل ساختمان پلاسکو در چهارراه استانبول بود.
به گزارش پایگاه خبری پروژه ایران، ساعت ۷:۵۹ صبح روز پنجشنبه (۳۰ دی ۱۳۹۵) در پی وقوع حادثه آتشسوزی، ساختمان پلاسکو بهطور کامل فرو ریخت. ساختمان پلاسکو در حالی پس از ۳ ساعت و نیم سوختن، فرو ریخت که تعداد زیادی مأمور آتشنشانی در حال مهار آتشسوزی در بیرون و داخل ساختمان بودند و عدهای از آنها زیر آوار ناشی از فرو ریختن ساختمان ماندند و کشته شدند.
ساعت ۷:۵۹ صبح، وقوع آتشسوزی در ساختمان پلاسکو به سامانه آتشنشانی شهر تهران اطلاع داده شد. طبق اعلام مراجع رسمی، ساختمان پلاسکو از طبقه هشتم به بالا دچار حریق شده بود. شدت حادثه به حدی بوده که ترافیک در خیابانهای اطراف را دچار مشکل و اختلال کرده و دود ناشی از حادثه آسمان منطقه را فراگرفته بود.
مدتی پس از حادثه مقامات رسمی خبر از مهار آتش و تحت کنترل بودن آن دادند. ضمن اینکه با مهار دامنه آتش، خطر سرایت به مکانهای دیگر از بین رفته بود. این در حالی بود که پس از مهار نسبی آتش در ساعات اولیه، تعدادی از مغازهداران این پاساژ برای خارج کردن کالاهای خود به داخل هجوم بردند.
فرو ریختن ساختمان پلاسکو
حوالی ساعت ۱۱:۳۳ و در حالی که تعداد زیادی آتشنشان داخل ساختمان در حال کنترل آتش بودند، همهی ساختمان پلاسکو به طور عمودی ریزش کرد و به صورت کامل تخریب شد. در ساعات نخست پس از ریزش ساختمان، بوی شدید گاز در منطقه احساس میشد و مسئولان شهری احتمال گسترش حادثه را میدادند و از مردم میخواستند محل را ترک کنند.
توالی حوادث
روز اول حادثه، پنجشنبه ۳۰ دی
ـ ساعت ۷:۵۹ گزارش آتشسوزی ساختمان پلاسکو به آتشنشانی اطلاع داده شد.
ـ ساعت ۱۱:۳۳ ساختمان پلاسکو به صورت کامل فروریخت.
روز دوم حادثه، جمعه ۱ بهمن ۱۳۹۵
ـ صبح یکی از آتشنشانان مجروح در حادثه به نام بهنام میرزاخانی در بیمارستان در گذشت.
ـ هیئت دولت؛ شنبه ۲ بهمن ۱۳۹۵ را عزای عمومی اعلام کرد.
روز سوم حادثه، ۲ بهمن ۱۳۹۵
ـ جسد دو تن دیگر از آتشنشانان از زیر آوار بیرون آورده شد.
روز پنجم حادثه، ۴ بهمن ۱۳۹۵
ـ جسد ۴ شهروند از زیر آوار بیرون آورده شد.
ـ یکی از اجساد بخاطر مناسب نبودن شرایط محیطی و جسد، خارج نشد و به روزهای آینده تا سبک شدن آوار موکول شد.
روز هفتم حادثه، ۶ بهمن ۱۳۹۵
ـ جسد ۸ آتشنشان دیگر از زیر آوار بیرون آورده شد.
ـ مراسم تشییع کشتهشدگان این حادثه که قرار بود، پنج شنبه ۷ بهمن ۱۳۹۵ انجام شود به خاطر پیدا شدن اجساد جدید و درخواست خانوادههای آنها لغو و به تعویق افتاد.
روز هشتم حادثه، ۷ بهمن ۱۳۹۵
ـ 5 جسد از زیر آوار پلاسکو بیرون کشیده شد.
ـ جسد شهروندی که در روز ۴ بهمن ۱۳۹۵ یافته شده و به علت مساعد نبودن شرایط محیط، خارج نشده بود در صبح این روز، بیرون آورده شد.
روز نهم حادثه، ۸ بهمن ۱۳۹۵
ـ عملیات آوار برداری در ساعت ۱۸:۰۰ به پایان رسید و عملیات برای ساخت دیوار و دیوارکشی به منظور آزادسازی خیابان جمهوری آغاز شد.
ـ در پایان آواربرداری ۱۷۰۰ کامیون برابر با ۲۰هزار تن نخاله و آوار ساختمانی به محلی در فاصله ۵ کیلومتری منتقل شد.
علت حادثه پلاسکو چه بود؟
معاون امنیتی استانداری تهران سهلانگاری انسانی را عامل آتشسوزی پلاسکو دانست و به گزارشهای آتشنشانان در ساعات اولیه اشاره کرد که اتصال سیمهای برق یا روشن بودن گاز پیکنیکی را عامل آغاز آتشسوزی عنوان کردند.
ساعاتی پس از وقوع حادثه در شبکههای اجتماعی، شایعاتی مبنی بر احتمال عمدی بودن این واقعه منتشر شد اما، سرپرست دادسرای امور جنایی تهران، عمدی بودن این حادثه را رد کرد. سید محمود علوی (وزیر وقت اطلاعات) نیز در مورد احتمال تروریستی بودن حادثه اظهار کرد: «هیچ نشانه و علامتی از تروریستی بودن این حادثه در دست نیست».
هیئت گزارش ملی حادثه ساختمان پلاسکو نیز علت آتشسوزی را «در حدی که جمعآوری اطلاعات برای این هیئت امکانپذیر بوده»، اتصال برق و احتمالاً نشت همزمان گاز از کپسول گاز اعلام کردهاست. همچنین علت گسترش آتشسوزی «وجود مقادیر فوقالعاده زیاد پارچه در ساختمان، ارتباط کامل بین فضاها از طریق سقفهای کاذب، پلکان و شفت تأسیسات و گسترش آتش از طریق این فضاها، نبودن هر گونه فضابندی و جداسازی مقاوم در برابر آتش درون و در بین طبقات ساختمان، نبود پلکان اضطراری و وجود اشکال در پلکان و عدم انطباق راه خروج با طراحی صحیح و برابر با اصول ایمنی در برابر آتش، عدم وجود سیستم بارنده خودکار (اسپرینکل) در ساختمان، مشکلات فنی لولههای قائم آتشنشانی و عدم تعمیر و نگهداری صحیح از آنها در دوران بهرهبرداری، نبودن یک سیستم گرمایشی استاندارد و وجود تعداد زیادی کپسولهای گاز پیک نیکی و نیز وجود موانع زیادی برای فعالیت آتش نشانان» عنوان شدهاست.
بنا به ادعای این هیئت، نتیجه بررسیهای فنی در زمینه علت اصلی فروریزش ساختمان، منحصراً «آتش» بوده و این هیئت هر گونه فرضیهای مبنی بر وقوع انفجار یا وجود مواد قابل انفجار در هر سطحی را رد کرد.
جایگزینی و اسکان کسبه پلاسکو
پس از وقوع حادثه و در حالی که هر یک از مسئولان برای کسبه خسارتدیده ساختمان پلاسکو، پاساژها و نقاط مختلفی را در نظر گرفتند اما کسبه با پراکنده شدن در آن مناطق از جمله یک پاساژ در خیابان جمهوری و همچنین دو نقطه دیگر نیز در حوالی جمهوری مخالفت کردند و بنا به گفته رئیس اتحادیه پیراهندوزان آنها مجتمع تجاری «نور» واقع در تقاطع خیابان ولیعصر ـ طالقانی را برای اسکان مجدد خود پیشنهاد کردند.
هر چند که اسکان مجدد کسبه پلاسکو در مجتمع تجاری نور هم حاشیههای خاص خودش را داشت اما مرهم موقتی بر زخم مالباختگان این حادثه محسوب میشد.
افتتاح ساختمان جدید پس از 30 ماه
ساختمان جدید پلاسکو پس از آمد و شدهای فراوان پس از مدت ۳۰ ماه در ۲۰ طبقه و با زیر بنای ۲۰ هزار متر توسط بنیاد مستضعفان احداث و در ۲۰ اسفند ۱۴۰۰ افتتاح شد. در نمای پلاسکوی جدید از بتن تقویت شده با الیاف شیشه استفاده شدهاست. ساختمان جدید دارای ۳۴۶ واحد کسبی است و هر طبقه از ساختمان پلاسکو دارای ۱۰۰۰ متر زیربنا است.
مدیر پروژه نیز درباره ساختمان تازه توضیح داده بود: «سازه جدید، فلزی و کاملاً پیچ و مهرهای است که با ساختمان پیشین پلاسکو که در حادثه دو سال پیش کمتر آسیب دیده تلفیق میشود و به حالت سنتی و مدرن در خواهد آمد».