در روز دوم ماه رمضان از خدا چه بخواهیم؟

به گزارش پایگاه خبری پروژه ایران، گام برداشتن برای جلب رضای الهی و گریز از مسیری که غضب خدا را به دنبال دارد و توجه به اهمیت قرآن در دعای روز دوم ماه مبارک رمضان مورد توجه است. برخی از این عناوین را بررسی می کنیم:

متن و ترجمه دعا

(اللَّهُمَّ قَرّبْنی فیهِ الی مَرْضاتِکَ، وجَنّبْنی فیهِ من سَخَطِکَ وَنَقِماتِكَ، و وَوَفِّقْنِي فیهِ لِقِرآئةِ آیاتِکَ بِرَحْمَتِكَ یا اَرْحَمَ الرّاحِمین.)
«خدایا مرا در آن (روز) نزدیک کن به آنچه مورد رضای تو است، و مرا در آن از کارهایی که موجب ناراحتی و خشم و غضب تو است دور بدار، و برای خواندن آیات قرآنت به من توفیق ده، به حق رحمتت‌ ای مهربان‌ترین مهربانان.»

مقام رضا

در فراز اول این دعا آمده است: ««اللهمّ قَرّبْنی فیهِ الی مَرْضاتِک»»؛ «خدایا مرا نزدیک کن به آنچه مورد رضای تو است.» .یعنی خداوندا به آن اعمالی که مایه رضای تو است مرا نزدیک کن.

مقام رضا مقام بالایی است که بندگان خالص خدا به آن می‌رسند و هر کسی لیاقت دست یابی به این مقام را ندارد. در پایان سوره مبارکه فجر که به سوره امام حسین (علیه‌السّلام) مشهور است سخن از مقام رضا صحبت شده است، می‌فرماید: (یا اَیتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ ارْجِعی اِلی رَبِّک راضِیةً مَرْضِیةً فَادْخُلی فی عِبادی وَ ادْخُلی جَنَّتی)

‌ای نفس آرام گرفته به سوی پروردگارت باز گرد در حالی که تو از او راضی هستی و او از تو راضی، پس داخل بندگان من شو، و وارد بهشت من شو.
حالات سیدالشهدا (علیه‌السّلام) در روز عاشورا تجلّی مقام رضا است؛ حضرت در لحظات آخر تجلّی صبر و رضای خود را در قالب مناجات نشان داده است که از درک آن عاجزیم، آن کلمات و عبارات در حالی صادر شده است که خود غرق در خون بر روی زمین افتاده و در حالی است که او عزیزترین افراد خویش در مقابل چشمانش پَرپَر شده و خاندانش در آستانه اسارت قرار گرفته‌اند.

در فراز اول دعای این روز از خداوند می‌خواهیم که ما را به آنچه مورد رضای اوست نزدیک سازد؛ گامی برداریم وکاری انجام دهیم که مورد رضایت و خوشنودی او باشد؛ چون اعمال ما بر دو دسته است: دسته اول: کارهایی که ما را به خدا نزدیک می‌کند، دسته دوم: کارهایی که ما را از خدا دور می‌کند، در این فراز از دعا از خدا می‌خواهیم اعمال و کارهای ما را جزء اعمال دسته اول قرار دهد.

اولین تقاضای روزه دار باتقوا (پرهیزگار) رضایت پروردگار است. آن گونه که از قرآن استفاده می‌شود، نعمت‌های جاودان بهشت برای مؤمنان آماده شده، ولی بالاترین نعمت برای این مؤمنان، رضایت خداوند است. (وعد الله المومنین والمومنات جنات تجری من تحتها الانهارخالدین فیها ومساکن طیبة فی جنات عدن و رضوان من الله اکبر ذلک هو الفوز العظیم)؛
آری بزرگ‌ترین سعادت برای هر عاشقی جلب رضایت معشوق است و به همین دلیل روزه‌دار مؤمن و عاشق خدا تقاضای رسیدن به این خشنودی را دارد. اما روزه‌دار عاشق پروردگار، قبل از رسیدن به رضایت محبوبش، باید مؤمن باشد (همان) و مؤمن بودن نیز خصلت‌هایی را لازم دارد: ۱- خشوع در نماز ۲- دوری از سخن بیهوده ۳- وفای به عهد ۴- مواظبت بر نماز ۵- ادای امانت.

بر اساس آیه ۷۲ سوره مبارکه احزاب، سایر موجودات و آسمان‌ها و زمین از پذیرش امانت سرباز زدند، ولی انسان این امانت را پذیرفت. این امانت، عقل، آزادی، اختیار و مسئول بودن در برابر آن است. اگر آدمی، امانت را در مسیر رسیدن به رضایت پروردگار به کار گرفت، به دیدار الهی می‌رسد ولی اگر نافرمانی کرده و راه شیطان را در پیش گرفت، از حیوانات نیز پست‌تر می‌گردد. به همین دلیل انسانی که از امانت درست استفاده نکند، نادان و ستمگر نامیده شده.

نشانه رضایت خدا

امیرالمؤمنین علی (ع) فرمودند: «نشانه رضایت خداوند از بنده، رضایت بنده به تمام مقدرات خداوند است (چه آن مقدرات خوش آیند، و چه ناخوشایند باشند)»
چگونه بدانیم خدا از ما راضی است؟!
در دعای امروز از خداوند می‌خواهیم در ماه رمضان کاری کند که به رضایت و خشنودی او نزدیک بشویم؛ در روایت وارد شده، اگر می‌خواهی بدانی خدا از تو راضی است، ببین که تو از خدا راضی هستی یا نه؟!

بعضی‌ها از خدا راضی نیستند و به درگاه الهی گله می‌کنند که خدایا چرا همه دارند و من ندارم؟! یا چرا همه سالم‌اند و من مریضم؟! نباید این‌ طور حالتی داشت بلکه باید در هر حالتی که هستی از خدا راضی باشی. پس اگر می‌خواهی بدانی خدا از تو راضی است یا نه؛ به دلت مراجعه کن، ببین در زندگی از خدا راضی هستی؟ اگر راضی هستی بدان که خدا هم از تو راضی است و اگر در گوشه دلت از خدا ناراضی هستی؛ متوجه باش که خدا هم از تو ناراضی است.

مصادیق رضا و سخط الهی

امام باقر (ع) فرمودند: «خشنودی خداوند بلند مرتبه در اطاعت از امام، پس از کسب معرفت اوست».
در حدیث دیگری نیز امیرالمؤمنین علی (ع) فرمودند: «نشانه رضایت خداوند از بنده، رضایت بنده به تمام مقدرات خداوند است (چه آن مقدرات خوش آیند، و چه ناخوشایند باشند)».
پیامبر اسلام (ص) فرمودند: «رضایت خدا در رضایت پدر و مادر و خشم خداوند در خشم آنهاست»

تعجب خداوند از سه گروه

در روایت آمده است که خدای تبارک و تعالی از سه گروه تعجب می‌کند:

۱. کسی که نماز می‌خواند و می‌داند مقابل چه خدایی ایستاده است، ولی در نماز حضور قلب ندارد و حواسش به نماز نیست.
به تعبیر سعدی در حکایت دوم گلستان: ما باید از نماز خواندنمان هم استغفار کنیم. عاصیان از گناه توبه کنند، عارفان از عبادت استغفار کنند.
۲. کسی که عمری است روزی خدا را می‌خورد و غصه روزی فردا را دارد.
۳. کسی که می‌خندد در حالی که نمی‌داند خدا از او راضی هست یا نه!

پرهیز از خشم الهی

در فراز بعدی دعا آمده است: «وجَنّبْنی فیهِ من سَخَطِک و نَقماتِک»» سخط در مقابل رضا است و نقمت به معنای غضب است. معنای این فراز از دعا آن است که «خدایا! از کارهایی که موجب ناراحتی و خشم و غضب توست، من را دور بدار.» خدایا کاری نکنم که در ماه رمضان از من ناراضی باشی.

اهمیت تلاوت قرآن کریم

در فراز سوم دعا آمده است: ««و وفّقْنی فیهِ لقرآئةِ آیاتِک برحْمَتِک یا ارْحَمَ الرّاحِمین»»؛ «و برای خواندن آیات قرآنت به من توفیق ده، به حق رحمتت‌ای مهربان‌ترین مهربانان!»
ماه مبارک رمضان ماه قرآن و بهار تلاوت قرآن است. حضرت زین العابدین (علیه‌السّلام) در ماه مبارک رمضان چهل بار ختم قرآن می‌کردند. یعنی هر روز یک ختم کامل به علاوه یک مقدار اضافه‌تر.
امام خمینی نیز با توجه به این که بار بسیار سنگین رهبری انقلاب و مرجعیت دینی را بر دوش داشتند، با توجه به کهولت سن و کسالتی که داشتند، ولی با این همه مقید بودند که در ماه مبارک رمضان، روزی ده جزء از قرآن را تلاوت می‌کردند و تمام جلسات سخنرانی خود را تعطیل می‌کردند.
ماه رمضان ماه نزول قرآن در مهمترین شب آن یعنی شب قدر است، تلاوت قرآن در ماه مبارک رمضان جلوه خاصی دارد وبسیار با اهمیت است چنان که در این فراز از دعا از خداوند می‌خواهیم توفیق تلاوت در ماه مبارک را داشته باشیم.
کفعمی در ثواب این دعا نقل کرده است: «کسی که این دعا را بخواند، خدای تبارک و تعالی به ازای هر گام او یک سال عبادتی که روزهای آن را روزه باشد و شب‌های آن را به عبادت گذرانده باشد عطا می‌کند.» این‌ها همه تفضّل خداوندی است که راه میان بر برای بندگان خویش می‌نمایاند، و آنان را برای پیمودن این راه تشویق و ترغیب می‌سازد، این گونه تشویق‌ها برای بیان لزوم ایجاد ظرفیت و فراهم آوری زمینه برخورداری انسان از نعمت‌های ویژه‌ای است که در این ماه وجود دارد.

ثواب تلاوت قرآن

در قرآن کریم و روایات رسیده از اهل‌بیت پیامبر مطالب فراوانی در آثار، فواید و ثواب تلاوت قرآن و آداب آن ذکر شده است که به نمونه‌هایی از آن می‌پردازیم:
قرآن می‌فرماید: (فَاقْرَؤُوا مَا تَیَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ) ؛ هر چه می‌توانید قرآن تلاوت کنید.»
(وَرَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتِیلًا)؛ قرآن را آرام و شمرده و با دقت و تامل بخوان.»
(فَاِذَا قَرَاْتَ الْقُرْآنَ فَاسْتَعِذْ بِاللّهِ مِنَ الشَّیْطَانِ الرَّجِیمِ)؛ هر گاه قرآن تلاوت کردی، پس از شیطان رانده شده به خداوند پناه ببر.»

گزارشگر : قاسم قربانی