پروژه ایران
: سپیده رشنو، شروین حاجی‌پور، الهه محمدی و نیلوفر حامدی؛ اسامی این افراد در هفته اخیر در شبکه‌های اجتماعی بارها تکرار و شنیده شده است.
هر چند میزان توجه به هر یک از این چهره‌ها متفاوت بود، اما وجه مشترک تمام این توجهات، تحسین و احترام مخاطب نسبت به آن‌ها است. مقاومت و پایداری آن‌ها و تحمل فشارهایی که در طول یک‌سال و نیم گذشته به آن‌ها وارد شده، حالا از آن‌ها یک قهرمان ساخته است. استقبال کم‌سابقه‌ی کاربران مختلف شبکه‌های اجتماعی از آن‌ها بیانگر آن است که نسل جدید، از اعتماد به چهره‌های سیاسی دهه‌های پیش گذر کرده و حالا قهرمانانش را در قامت افراد جدیدی می‌بیند. حالا کسانی که تا ۲ سال پیش شناخته نشده بودند، تبدیل به قهرمانان ملی شده‌اند. افرادی که جایگاه آسمانی ندارند، روی زمین هستند و مثل همین نسل هستند و زندگی می‌کنند.
شاید نگاهی به سال تولد این این قهرمانان جدید متولد شده از این جهت قابل توجه باشد. سپیده رشنو، متولد سال ۷۳ و ۲۹ سال، شروین حاجی‌پور متولد سال ۷۶ و ۲۶ سال، نیلوفر حامدی متولد سال ۷۱ و ۳۱ سال و الهه محمدی متولد سال ۶۶ و ۳۶ سال سن دارد. همه آن‌ها پسران و دختران نسل جدید هستند. این که سه نفر از این‌ها «دهه هفتادی» هستند، معنادار است. این قهرمانان جدید، شبیه نسل جدید هستند. برای همین هم نسل جدید با آن‌ها همذات‌پنداری می‌کند و با آن‌ها احساس نزدیکی می‌کند.
هرچند سپیده، شروین، الهه و نیلوفر همگی قهرمانان نسل جدید هستند، اما راز ماندگاری آن‌ها تا به امروز آن بوده است که این قهرمانان نخواسته‌اند در ژست و قامت یک «رهبر سیاسی» قرار بگیرند. در زمانه‌ای که رهبران سیاسی به راحتی بی‌اعتبار شده و باعث تضاد و اختلاف می‌شوند، این چهره‌ها نخواسته‌اند دیگران را «هدایت» کنند؛ بلکه صرفا دارند «زندگی» می‌کنند و این زندگی کردن را روایت می‌کنند.
ابزار ارتباط و روایتگری آن‌ها هم شعر و ادبیات از طریق پلتفرم اینستاگرام است. نیلوفر و الهه پیش از آزادی و از داخل زندان، با یکدیگر شعری را همخوانی می‌کنند، شروین فشارهای این روزهایش را در قالب ترانه منتشر می‌کند و سپیده قصه‌ی مقاومتش را با زبان ادبیات و داستان بازگو می‌کند. دیگر خبری از زبان خشک سیاست و بیانیه‌های طولانی و پرطمطراق نیست؛ زبان روایتگری آن‌ها، و رسانه انتقال آن، همان زبان نسل جوان و مدیای اوست. بی‌دلیل نیست که آن‌ها تبدیل به قهرمانان متولدان دهه‌های شصت و هفتاد و هشتاد شده‌اند.
مهمتر از همه این‌ها مقاومت آن‌هاست؛ این مقاومت قصه‌ی هر روزه مردم ایران‌زمین و خصوصا نسل جوانی است که به‌دنبال زندگی است. همه آن‌هایی که می‌خواهند «خودشان» باشند و راحت و بدون مداخله دولت زندگی کنند، و در این راستا هر روز در برابر این مداخله‌ها به طرق مختلف مقاومت و ایستادگی می‌کنند، خودشان را در چهره نیلوفر و شروین و الهه و سپیده می‌بینند؛ و به همین دلیل است که آن‌ها برایشان قهرمانند چون به نماد این مقاومت تبدیل شده‌اند.
این ۴ نفر اگرچه به نماد مقاومت تبدیل شده و حالا قهرمان جدید ملت، خصوصا نسل‌های جدید هستند، اما رهبران سیاسی نیستند و شاید نمی‌توانند و حتی نخواهند هم باشند. رمز و راز موفقیت آن‌ها در اصالت رفتارشان است؛ در این است که خودشان هستند و چون متعلق به نسل جدید هستند، چه‌بسا بهتر از نسل‌های پیشین بدانند که نمی‌توان به این نسل باید و نباید کرد که چگونه کنشگری و اعتراض بکنند یا نکنند. با این حال، این ۴ نفر اکنون به نمادهایی تبدیل شده اند که ممکن است به الگوی نسل جدید تبدیل شوند و این نسل با این الگوگیری تغییرات تدریجی را در دل جامعه رقم بزنند.
قبلا بارها نوشته‌ام که دوره ظهور «رهبران انقلابی» و «شخصیت‌های کاریزماتیک» در عرصه سیاست گذشته است؛ کسانی که به دنبال تغییرات بزرگ هستند نمی‌توانند این تغییر را از مسیر این ۴ چهره جدید دنبال کنند؛ اما آن‌ها نماد و الگوی تغییر تدریجی جامعه می‌توانند باقی بمانند. تردیدی نخواهد بود که در داخل و خارج، افراد و جریاناتی جهت تخریب وجهه آن‌ها اقدام خواهند کرد چون نمی‌توانند محبوبیت دیگران را تحمل کنند و یا به این دلیل که از آن‌ها انتظاراتی غیر واقعی دارند. اما این تخریب‌ها، و حتی فشارهای قضایی و امنیتی، نه‌تنها اثرگذار نخواهد بود بلکه این قهرمانان را در جایگاه مظلوم قرار خواهد دارد اگر خودشان اهمیت جایگاه نمادینشان در عرصه اجتماعی را بدانند و صادقانه به همین مسیری که در آن هستند ادامه دهند.
گزارشگر : تحریریه پروژه ایران
# تگ ها
