پروژه ایرانی
: تاکنون ۲هزار میلیارد تومان از خودروهای لوکس و ۳۰۰میلیارد تومان از خانه‌های لوکس مالیات اخذ شده است. این میزان مالیات البته در سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ گرفته شده و محاسبات همشهری نشان می‌دهد هنوز رقم آن در مقایسه با کل درآمدهای مالیاتی پایین است.
سازمان امور مالیاتی درپی رصد خانه‌های گران‌قیمت نیز بوده که این پایه مالیاتی از سال۱۴۰۰ در حال عملیاتی شدن است. در سال۱۴۰۰ تعداد ۱۲هزار و ۳۳۳واحد مسکونی، سال ۱۴۰۱ تعداد ۴۰هزار و ۵۰۰واحد مسکونی و سال۱۴۰۲ تعداد ۱۳۵هزار و ۵۰۹واحد مسکونی گران‌قیمت مشمول صدور برگ تشخیص مالیاتی شده‌اند.
مدیرکل دفتر حسابرسی سازمان امور مالیاتی می‌گوید: در مجموع ۱۸۸هزار و ۳۴۴واحد مسکونی گران‌قیمت طی این ۳سال شناسایی شده‌اند که از این تعداد واحد مسکونی ۶هزار میلیارد تومان مالیات تعیین و مطالبه شده است. از این تعداد برخی مالکان اعتراض خود را مبنی بر خالی نبودن واحد مسکونی به ثبت رسانده‌اند که در دست بررسی است. به گفته رحیمی، فعلا از ۶هزار میلیارد تومان مالیات مطالبه‌شده از واحدهای مسکونی گران‌قیمت ۳۰۰میلیارد تومان مالیات وصول شده است.
دولت‌ها درست مالیات نمی‌گیرند
براساس قانون برنامه ششم توسعه قرار بود نسبت مالیات بر تولید ناخالص داخلی ایران به ۱۰درصد برسد، اما این اتفاق رخ نداده و این نسبت در سال گذشته به ۴/۲درصد رسیده است. این مسئله نشان از ناکامی دولت‌ها در گرفتن مالیات عادلانه دارد و بیشترین فشار مالیاتی بر عهده حقوق‌بگیران و البته شرکت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی است و آماری که به‌صورت واقعی نشان دهد که سهم مالیات بر عایدی سرمایه چه میزان است در دسترس قرار ندارد.براساس آخرین آمارهای در دسترس، سهم درآمدهای مالیاتی از کل بودجه عمومی دولت در پایان سال۱۴۰۱ به ۳۴/۵درصد رسیده و ۲۶/۷درصد دیگر هم سهم درآمدهای نفتی و بقیه آن هم سهم استقراض دولت‌ها بوده و از آن زمان به بعد جزئیات سهم درآمدهای مالیاتی و نفتی از منابع بودجه عمومی کشور منتشر نشده است.
ترکیب مالیات‌ستانی دولت
سهم مالیات بر اشخاص حقوقی یا همان شرکت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی در سال۱۴۰۲به ۳۸/۹درصد رسیده و دولت ۷۰درصد بیشتر از سال۱۴۰۱ مالیات گرفته است. البته مالیات دریافت‌شده ناشی از عملکرد اقتصاد ایران در سال۱۴۰۱ بوده و درآمد مالیاتی سال گذشته قلمداد می‌شود.
سهم مالیات بر بنگاه‌های اقتصادی از ۳۷/۵درصد در سال۱۴۰۱ به ۳۸/۹درصد در سال گذشته رسیده است. در این بازه زمانی سهم مالیات بر درآمد یا همان حقوق و دستمزدها از ۱۷/۹درصد به ۱۷/۶درصد کاهش یافته و سهم مالیات بر کالا و خدمات از ۴۱درصد به ۳۹/۹درصد رسیده، اما سهم مالیات بر ثروت تغییر نکرده است. طبق اطلاعات مرکز آمار ایران، در مجموع ۳/۶درصد از کل مالیاتی وصولی در سال۱۴۰۲ مالیات بر ثروت بوده است.
کل مالیات دریافتی دولت در سال۱۴۰۲ بالغ بر ۸۰۵هزار و ۹۲۲میلیارد تومان بوده که ۲۸هزار و ۶۷۰میلیارد تومان آن از محل مالیات بر ثروت به دست آمده است. البته در قانون فعلی، فقط مالیات بر ارث مالیات بر ثروت شناخته می‌شود و تلاش دولت سیزدهم این بوده که مالیات بر عایدی سرمایه را نیز نهایی کند تا از ثروتمندان و قشر نامولد و سفته‌باز مالیات قانونی وصول کند، اما این لایحه تاکنون به قانون تبدیل نشده و شاید یکی از اولویت‌های مهم دولت چهاردهم باید نهایی کردن این لایحه باشد تا راه برای دریافت مالیات از ثروتمندان باز شود.
مالیات ثروتمندان از نگاهی دیگر
حمید بهزادی، دستیار رئیس سازمان امور مالیاتی می‌گوید: در دولت سیزدهم بیشترین مالیات از افراد ثروتمند اخذ شده، به این معنا که حدود یک‌سوم از درآمد مالیاتی کشور از ۸۰۰شرکت خصوصی و خصولتی دریافت شده است. از این نگاه، گرچه با قرار دادن شرکت‌های بزرگ در جرگه ثروتمندان تعبیر سهم بالای اصحاب ثروت در مالیات درست است، اما همچنان مالیات ثروتمندان در سرفصل‌های اختصاصی رقم دندان‌گیری نیست.
مرکز آمار ایران تصویری روشن از ترکیب مالیات‌های دولت در سال گذشته ارائه داده که نشان می‌دهد از ۶۰/۱درصد مالیات گرفته‌شده در سال۱۴۰۲ سهم مالیات‌های مستقیم شامل ۳۸/۹درصد مالیات بر اشخاص حقیقی یا همان شرکت‌های دولتی و غیردولتی، ۱۷/۶درصد سهم مالیات بر درآمدها و ۳/۶درصد هم سهم مالیات بر ثروت بوده و ۳۹/۹درصد دیگر هم به مالیات بر کالاها و خدمات اختصاص داشته است.
گزارشگر : تحریریه پروژه ایران
# تگ ها
