پروژه ایران
: دانشمندان دریافته‌اند که دهانه‌ی بزرگ باتاگایکا با ۹۹۰ متر عرض در یخ‌های دائمی شرق دور روسیه، هر سال به میزان قابل‌توجهی در حال رشد است.
شنبه ۲۲ ارديبهشت ۱۴۰۳ ساعت ۲۳:۵۵
کد مطلب : 421401
منبع : فرادید
دروازۀ یخ‌زدۀ جهنم دارد بزرگتر می‌شود
این دهانه که به طور رسمی به نام دهانه باتاگای (یا باتاگایکا) شناخته می‌شود، دارای یک ظاهر صخره‌ای گرد است که نخستین بار در تصاویر ماهواره‌ای سال ۱۹۹۱ پس از ریزش بخشی از دامنه تپه در ارتفاعات یانا در شمال یاقوتستان در روسیه مشاهده شد. این فروپاشی لایه‌هایی از یخ‌های دائمی (قدیمی‌ترین لایه منجمد دائمی در سیبری و دومین لایه منجمد دائمی جهان به لحاظ قدمت) را در بخش باقی‌مانده از دامنه تپه نمایان کرد که ۶۵۰ هزار سال یخ زده بودند.
تحقیقات جدید حاکی از آن است که ظاهر صخره‌ای باتاگایکا یا سردیواره، با سرعت ۱۲ متر در سال به دلیل ذوب شدن یخ‌ها در حال عقب‌نشینی است. بخش فروریخته دامنه تپه که تا ارتفاع ۵۵ متری زیر سردیواره سقوط کرده نیز به سرعت در حال ذوب شدن است.
تیم تحقیقاتی در مطالعه‌ای که به صورت آنلاین روز ۳۱ مارس در مجله زمین‌ریخت‌شناسی (Geomorphology) منتشر شد، نوشت: «مشخصات ذوب سریع منجمد دائمی گسترده هستند و شاهد افزایش در مناطق منجمد قطب شمال و فراشمالگان قطبی غنی از یخ بوده است. با این حال، میزان یخ و رسوبات از دست رفته از دهانه باتاگای به دلیل بزرگی فرورفتگی که تا سال ۲۰۲۳ به وسعت ۹۹۰ متر رسید، «بسیار زیاد» است».
این دهانه سال ۲۰۱۴ (۷۹۰ متر) عرض داشت، به این معنا که در کمتر از ۱۰ سال 200 متر عریض‌تر شد. محققان از پیش از این رشد باخبر بودند، اما این نخستین بار است که حجم یخ مذاب‌شده‌ی خارج شده از دهانه را اندازه‌گیری می‌کنند. آن‌ها این کار را با بررسی تصاویر ماهواره‌ای، اندازه‌گیری‌های میدانی و داده‌های آزمایشگاهی روی نمونه‌های باتاگای انجام دادند.
نتایج نشان داد منطقه‌ای از یخ و رسوب معادل بیش از ۱۴ هرم بزرگ جیزه از زمان فروپاشی این دهانه ذوب شده است. سرعت ذوب در دهه گذشته نسبتا ثابت باقی مانده و بیشتر در امتداد سردیواره‌ی لبه‌های غربی، جنوبی و جنوب شرقی دهانه رخ می‌دهد.
محققان می‌گویند دهانه باتاگایکا هنوز بصورت فعال در حال رشد است، اما در گسترش آن محدودیت وجود دارد. ضخامت یخ‌های دائمی درون دهانه تنها چند فوت است، بنابراین احتمال عمیق‌تر شدن بیشتر به دلیل زمین‌شناسی سنگ بستر، عملاً از بین رفته است.
گزارشگر : تحریریه پروژه ایران
# تگ ها
