همه‌چیز درباره اینترنت ماهواره‌ای استارلینک برای گوشی معمولی

به گزارش پایگاه خبری پروژه ایران، اول از همه، به‌جای حدس و گمان و توسل به منابع ثالث بهترین جا برای شروع، ویدیوی خود اسپیس ایکس از مراسم معرفی این قابلیت است که در کانال یوتیوبش قرار دارد: در دقیقه ۱۱ مراسم شروع می‌شود و مدیرعامل تی‌موبایل صحبت می‌کند و در دقیقه ۱۷ ایلان ماسک روی صحنه می‌آید.

ویدیو اگرچه مربوط به یک سال و نیم پیش است، ولی از آن موقع تا الان اهداف برنامه و تکنولوژی‌ای که می‌خواهند از آن استفاده کنند تغییر نکرده؛ یعنی اعدادی که میگویند (با فرض اینکه خوشبینانه نبوده باشد)، به احتمال زیاد همچنان همان است.

اگر می‌توانید ویدیو را کامل ببینید که چه بهتر، اگر نه این خلاصه‌اش:

-ماهواره‌های فعلی استارلینک قابلیت اتصال مستقیم ندارند، باید ماهواره‌های جدید پرتاب شوند.

-هدف اولیه، ایجاد پوشش سراسریِ «قابلیت ارسال پیامک در مناطق بدون آنتن عنوان شده است.

-بعدا به مرور قابلیت تماس صوتی و دیتا قرار است اضافه شود.
-ظرفیت هرکدام از این قابلیت‌ها، به تراکم کاربر در هر سلول روی نقشه بستگی دارد.

-در فاز اولیه که هیچ، در فازهای بعدی هم بعید است مناسب مناطق شهری باشد و کاربرد اصلی‌اش به «آنتن‌دهیِ محدود وسط ناکجاآباد» محدود می‌شود.

حالا اگر نسخه‌ کامل‌تر با توضیحات مفصل‌تر دوست دارید:

اگر تبلیغ تی‌موبایل را ببینید (۸:۳۰ تا ۱۰:۴۰) کلا هدف و فلسفه این حرکت دستتان می‌آید. یعنی همانطور که خودشان به وضوح نشان میدهند (و بعد در مراسم میگویند)، هدف اولیه این است که یک پوشش سراسری با قابلیت ارسال پیام ایجاد کنند تا هیچ نقطه‌ی بدون آنتنی رو نقشه باقی نماند.

با اینکه شرکت‌ها معمولا در تبلیغات‌شان بزرگ‌نمایی و غلو می‌کنند، اینجا باز هم نشان نمیدهند فرد با گوشی در خانه نشسته و در یوتیوب ویدیو با کیفیت ۱۰۸۰ استریم می‌کند؛ نشون میدهد یک بدبختی رفته نوک کوه گوشی را گرفته سمت آسمان تا شاید یک خط آنتن بدهد و پیام بفرستد که «تو رو خدا بیاین منو نجات بدین».

نکته جالب هم اینکه این مراسم کمتر از دو هفته قبل از مراسم اپل بود؛ یعنی انگار بنوعی تی‌موبایل فقط می‌خواست نقشه اپل برای هایپ کردنِ «قابلیت اتصال ماهواره‌ای آیفون ۱۴» را نقش بر آب کند! چون این یک سر و گردن بالاتر است (در ادامه بیشتر متوجه می‌شوید) و گوشی و سخت افزار خاصی هم نمی‌خواهد.

بعد از یک سری اراجیف تبلیغاتی، مدیرعامل تی‌موبایل بالاخره در دقیقه ۱۴ اولین اطلاعات فنی جالب را می‌دهد: تی‌موبایل قرار است یک تکه کوچیک از طیف فرکانسی که امتیازش را دارد به SpaceX بدهد.

اگر کمی سرچ کنیم، بازه‌ دقیق فرکانس هم به دست می‌آید: 1.91 to 1.995GHz. این بازه قسمتی از mid-band pcs spectrum حساب میشود و قبلا در انحصار اوپراتور دیگری به اسم Sprint بود که از آن برای LTE استفاده می‌کرد. تی‌موبایل اسپرینت را خرید و امتیاز فرکانس‌هایش را هم طبیعتا صاحب شد. اول قرار بود از این باند برای 5G استفاده کند، که حالا آن را به SpaceX خواهد داد. او بعد میگوید اواخر سال آینده (اواخر ۲۰۲۳) قرار است وارد فاز بتای SMS و MMS بشود (که نشد) و بعدا انشاالله برنامه داریم که قابلیت وویس و دیتا را هم اضافه کنیم. در انتها هم یک اسلاید نشان میدهد و می‌گوید: از همینجا از همه اوپراتورهای جهان می‌خواهم بیایند باهم طرح رومینگ بزنیم و این قابلیت را جهانی کنیم.

حالا چرا خودش در همه دنیا این قابلیت را ارائه نمی‌دهد؟ داستان این است که تی‌موبایل امتیاز این طیف از امواج الکترومغناطیس را فقط در آمریکا دارد. همین طیف در یک کشور دیگر امتیازش دست یک اوپراتور دیگر است. تی‌موبایل و SpaceX نمی‌توانند همینطوری عشقی هرجا دلشان خواست روی هر باندی که هوس کردند امواج ول بدهد!

ارتباط مستقیم موبایل با ماهواره SapaceX

در دقیقه ۱۷ ویدیو مدیرعامل تی‌موبایل میکروفن و استیج را به ماسک واگذار می‌کند. اولین چیزی که ایلان می‌گوید، تاکید دوباره روی این نکته است که «این قابلیت، بدون نیاز به آنتن و تجهیزات واسط، مستقیما با همین موبایل‌هایی که دستتونه و دارین از من فیلم میگیرین کار خواهد کرد» و بعد بلافاصله اضافه می‌کند: این قابلیت، پهنای باند ترمینال‌های استارلینک (آنتن‌های فعلی استارلینک) را ندارد؛ ولی می‌توانید با آن اس‌ام‌اس بدهید، عکس بفرستید و «اگه تو سلول شما افراد زیادی نباشن، به‌صورت بالقوه شاید یه ذره ویدیو هم بتونید ببینید».

ماسک در دقیقه ۱۹ ویدیو برای کاربردش، این مثال را می‌زند: همه‌ی ما تا حالا داستان گم‌شدن در طبیعت را شنیدیم؛ مثلا یک نفر در بوران گم می‌شود و از سرما یخ می‌زند، یا یک نفر در جزیره گیر می‌افتد و مجبور می‌شود با توب بسکتبال صحبت کند (اشاره به فیلم دور افتاده تام هنکس؛ گرچه آن توپ والیبال بود!)؛ «ولی از الان به بعد می‌تونن برای کمک تماس بگیرن. مهم‌ترین چیزی که تو مراسم امروز اعلام شد اینه که جون افراد قراره نجات پیدا کنه؛ یعنی دیگه درباره‌ی چنین تراژدی‌هایی نخواهیم خوند.»

خب این هم از معرفی از زبان خود ایلان ماسک. یعنی قرار نیست «نسل بعدی» و «استارلینکِ بدون دیش» باشد. اگر هنوز کورسوی امیدی دارید و با خودتان می‌گویید «شاید اوایلش اینطوریه و بعدا بهتر بشه»، در دقیقه ۲۰:۵۶ ویدیو را ببینید که چه می‌گوید: «فکر می‌کنیم پهنای باندش تا ۴ مگابیت در هر سلول باشه» از اینجا می‌توانید سایز سلول‌های استارلینک را ببینید: https://starlink.sx. اگر بروید روی تهران متوجه می‌شوید تقریبا تمام تهران در یک سلوله است. یعنی اگر SpaceX روزی حاضر شد بدون هماهنگی ایرانسل و همراه اول روی فرکانسی که امتیازش دست اینهاست امواج ول بدهد، بنا به پلنِ اولیه‌، پهنای باند کل تهران می‌شود ۵۱۲ کیلوبایت بر ثانیه.

حالا جالب است که با همین پهنای باند که مسخره به‌نظر میرسد، می‌شود همزمان چند میلیون SMS فرستاد و کلی تماس صوتی همزمان برقرار کرد. یعنی برای آن هدف اصلی (نجات دادن گیر افتادگان در بر بیابان) منطقی و معقول است؛ ولی نمیشود انتظار داشت ۷-۸ میلیون نفر با آن یوتیوب ببینند.

یعنی چیزی شبیه قابلیت پیام اضطراری ماهواره‌ای اپل؛ با این تفاوت:
-نیاز به سخت افزار و گوشی خاصی نیست.
-انگار به یک دکل ضعیف مخابراتی وصلید.
-به‌جای تماس با اورژانس، می‌توانید به هرکس دوست داشتید پیامک بدهید یا زنگ بزنید.
-در آینده و با افزایش ماهواره‌ها شاید تماس ویدیویی هم بگیرید.

خلاصه: این توییت ایلان ماسک چیز خاصی را نشان نمیدهد. یک عدد گوشی به یک عدد ماهواره وصل شده و این سرعت را داده است. همین در شهرها احتمالا باید بین چند میلیون نفر تقسیم بشود. ضمنا این دیگر امواج باند Ku و Ka فعلی استارلینک نیست؛ بعید است امتیاز فرکانس اوپراتورها را زیرپا بگذارند.

انتظارمان باید در این سطح باشد

اگر ساکن آمریکا هستید و اوپراتورتان تی‌موبایل است، تا انتهای امسال اگه برای پیک‌نیک به طبیعت بکر آلاسکا عظیمت کردید و خرس گریزلی به سمت چادر حرکت کرد، اگر عضو طرح بتا بودید، شاید بشود به یکی از دوستان تکست داد «ممد یه خرسه داره میاد سمت چادر». اگر سال آینده سفر کنید، شاید بشود تماس برقرار کنید و همین را به‌صورت صوتی به دوستتان بگویید. اگر سفر را به یکی دو سال آینده موکول کنید، تعداد ماهواره‌ها در مدار زیاد بشود و افراد زیادی در سلول شما تحت حمله‌ی گریزلی نباشند، شاید بشود لحظاتی از حمله را با کیفیت 240p لایو پخش کنید! در غیر این صورت، اگر ساکن سیدخندان تهران هستید و یک فرد خندان به سمت شما حرکت می‌کند، متاسفانه تا آینده‌ نامعلوم راهی به‌جز ماندن و دفاع از مواضع نداریم.

پ.ن: اولین ماهواره استارلینک با قابلیت اتصال مستقیم به گوشی همین یکی دو ماه پیش در مدار قرار گرفت. اگر ویدیویی که تی‌موبایل به همین مناسبت در کانال یوتیوبش گذاشت را ببینید متوجه می‌شوید که اهداف همچنان همان است و آن بنده‌خدا روی قله هنوز هم مشکل آنتن‌دهی دارد.

گزارشگر : تحریریه پروژه ایران