آیت الله جوادی آملی: ذکر الله آن است که انسان را از ماسوای خدا دور کند

به گزارش پایگاه خبری پروژه ایران، جلسه درس اخلاق هفتگی حضرت آیت الله جوادی آملی چهارشنبه در محل مسجد اعظم قم با حضور اقشار مختلف مردم برگزار گردید.

حضرت آیت الله جوادی آملی در این جلسه، به شرح حکمت ۱۲۸ نهج البلاغه پرداختند و بیان داشتند: کلام حضرت این است که «تَوَقَّوُا الْبَرْدَ فِی أَوَّلِهِ وَ تَلَقَّوْهُ فِی آخِرِهِ فَإِنَّهُ یَفْعَلُ فِی الْأَبْدَانِ کَفِعْلِهِ فِی الْأَشْجَارِ أَوَّلُهُ یُحْرِقُ وَ آخِرُهُ یُورِقُ»؛ ائمه(علیهم السلام) چون موحدانه زندگی میکردند سیره و سنت آنها توحید الهی بود، همه موجودات جهان و خلقت را آیات الهی میدانستند، و برای همه یا بسیاری از اینها دعا و ذکر و برنامه خاصی دستور دادند، و وقتی باران میآمد یک ذکری میگفتند، وقتی ابر و یا شمس و قمر را میدیدند یک ذکری میگفتند. وقتی هم که باران کم میآمد یا نمیآمد برای استسقاء، گذشته از آن نماز و گذشته از آن دعاهای مخصوص، دعاهای موردی هم داشتند. این کار هم در نهج البلاغه کاملاً مضبوط است و هم در صحیفه سجادیه.

معظم له گفتند: در اینجا وجود مبارک حضرت فرمود از وجود مبارک پیغمبر(صلی الله علیه و آله و سلم) رسیده است که سرما که میرسد از اول سرما بپرهیزید و از آخر سرما استفاده کنید، از سرمای پاییز که کمکم سرمای زمستان را به همراه دارد، بپرهیزید، خودتان را بپوشانید، برای اینکه با سرمای پاییز با شما همان کار را میکند که با درختان شما میکند. برگهای درختان شما میریزد، اینها را زرد میکند، بدن اینها را سست میکند اینها را به خواب فرو میبرد این خاصیت سرمای اول است که از پاییز شروع میکند، آخرش که بهار است فرمود از سرمای بهار و بَرد هو استفاده کنید همان طوری که سرمای بهار خوابیده ها را زنده می کند و بیدار می کند، برگها را میرویاند، سرسبز و خرم می کند، میوه می دهد، با بدن شما هم همین کار را میکند.

ایشان بیان داشتند: خدای سبحان یک وقتی میفرماید که اگر فلان کار خیر را انجام دادید بهشت میروید یا مثلاً اگر صدقه دادید ده برابر پاداش میگیرید و یک وقت میفرماید اگر به یاد من بودید، من خودم به یاد شما هستم: ﴿فَاذْکُرُونی‏ أَذْکُرْکُمْ﴾، هیچ نمونهای در قرآن کریم معادل این نیست. به یاد خدا باشید، او به یاد شماست.

معظم له خاطرنشان کردند: خداوند حتی در جریان محبت هم فرمود اگر دوست خدا هستید و میخواهید خدا دوست شما باشد باید یک کاری بکنید: ﴿إِنْ کُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونی‏ یُحْبِبْکُمُ اللَّهُ﴾ خدای سبحانه به وجود مبارک پیغمبر(صلی الله علیه و آله و سلم) میفرماید که تو حبیب من هستی. وقتی تو حبیب الله شدی محور محبت هستی. وقتی محور محبت شدی، یعنی اگر کسی بخواهد محب من بشود از راه توست. محور محبت تویی، هر کس در مدار این بیت حرکت کند میشود حاجی. هر کس در مدار این بیت حرکت کند میشود حبیب اما از این بالاتر مسئله ذکر است. در مسئله ذکر فرمود: ﴿فَاذْکُرُونی‏ أَذْکُرْکُمْ﴾، شرط نداشت! کجا بگردید نداشت! فرمود اگر به یاد من باشید من هم به یاد شما هستم! این یا اصلاً نمونه ندارد در قرآن، یا کمیاب است.

ایشان با بیان اینکه ذکر الله آن است که انسان را از ماسوای خدا دور کند، اظهار داشتند: به یاد خدا بودن گاهی نظیر تسبیحات اربعه و اینهاست این هم ذکر خداست. ذکر الله است در کل حال. اما ذکر الله آن است که انسان را از ماسوای خدا دور کند و منزه کند او را از حرّمه الله. هر چه که حرام است از او دور کند، او را از حرام های الهی دور کند.

معظم له بیان داشتند: درست است که فرمود از باد پاییز پرهیز کنید و از باد بهار استفاده کنید، اما فرمود بهار شما قرآن کریم است. چند جای نهج البلاغه دارد که «إنّه ربیع القرآن». اگر بهار میخواهید حشرتان با قرآن کریم باشد. تفسیر قرآن، عمل به قرآن، تبیین قرآن، احکام قرآن یادتان نرود.

ایشان اظهار کردند: الان ما در کنار سفره شهداء و علما نشسته ایم، اگر ان شاءالله از اینها برکات پیدا کردیم جامعه ما جامعه ای شد که منزه از اختلاس و امثال ذلک شد، مبرّای رشاء و ارتشاء شد منزه شد از اینکه بی احساس باشد، به دنبال حل مسائل مالی و ارزانی و اداره جامعه با این همه نعمت باشد، درد جامعه را داشته باشد، این راهی است که کم کم آدم را نزدیک می کند به یاد خدا بودن. آن وقت اگر کسی به یاد خدا بود ﴿فَاذْکُرُونی‏ أَذْکُرْکُمْ﴾.

لازم به ذکر است درس اخلاق حضرت آیت الله جوادی آملی که به شرح نهج البلاغه اختصاص دارد، از این هفته به بعد، روزهای چهارشنبه ساعت ۹ در محل مسجد اعظم قم برگزار می شود.

گزارشگر : تحریریه پروژه ایران