پروژه ایران : اهتمام اسلام به درختکاری، به ویژه کاشتن دانه یا شاخه ثمربخش، به روشنی در متون دینی مشاهده میشود؛ به طوری که گاهی کاشتن درخت، در ردیف بهترین و مقدسترین کارهای خیر قرار میگیرد.
به گزارش پایگاه خبری پروژه ایران، کتاب وسایل الشیعه مرحوم حر عاملی فصلی دارد به نام استحباب کشاورزی و کاشت درخت و آبیاری آن. برخی از روایات آن بسیار زیباست. آنچه می آید برخی از روایات درباره جایگاه درختکاری در اسلام و روایات است.
از رسول اکرم(ص) در ضمن حدیثی آمده که آن بزرگوار درختکاری را در کنار تعلیم دانش، ساختن مسجد، به ارث گذاشتن قرآن یا کتاب علمی سودمند دیگر و... قرار داده است و این کنار هم قرار دادن، کاشف از درجه بالای اهتمام اسلام به درختکاری است.
اهمیت درختکاری به حدی است که رسول خدا(ص) درخصوص آن میفرماید: اگر نهالی در دست یکی از شماست و اعلان برپایی قیامت شده است و مرگ شما هم قطعی باشد، ولی تا برپایی آن به اندازه کاشتن یک نهال، فرصت دارید، آن را بکارید. «إِنْ قَامَتِ السَّاعَةُ وَ فِي يَدِ أَحَدِكُمُ الْفَسِيلَةُ فَإِنِ اسْتَطَاعَ أَنْ لَا تَقُومَ السَّاعَةُ حَتَّى يَغْرِسَهَا فَلْيَغْرِسْهَا»
امام صادق(ع) در روایتی فرمود: «زراعت کنید و درخت بکارید که به خدا قسم، هیچ کاری از کارهای مردم، حلالتر و پاکیزهتر از آن وجود ندارد.» در اسلام، تنها کاشت درخت، محل توجه و اهتمام نیست؛ بلکه مسلمانان به نگهداری و حتی صبوری در مسیر نگهداری از درخت و تحمل سختیهای آن سفارش شدهاند. روایتی از رسولخدا(ص) در «میزانالحکمه» وجود دارد که میفرماید: «هرکس درختی بکارد و بر حفظ و نگهداری آن صبر و استقامت پیشه سازد و بر مواظبت و مراقبت از آن قیام کند تا آنکه به ثمر و نتیجه برسد؛ پروردگار به مقداری که [درخت به دیگران] بهره میرساند و به تعداد کسانی که از [ثمرات] آن درخت استفاده میکنند، ثواب صدقه و انفاق را به آن فرد ارزانی میکند.»
در روایتی، آبیاری درختان، مانند سیرابکردن تشنگان در راه مانده توصیف و برای آنها از جانب خداوند، ثوابی برابر این عمل درنظر گرفته شده است. این تشویقها، البته با انذار کسانی که به موضوع درختکاری اهتمامی ندارند، تکمیل میشود. در روایتی از امیرمؤمنان(ع) در جلد 103 کتاب «بحارالانوار» میخوانیم: «هرکس آب و خاک در اختیار داشته باشد، سپس در اثر عدم بهرهبرداری از آب و خاک و در اثر عدم کاشت و برداشت، کارش به فقر و تهیدستی برسد، خداوند متعال او را از رحمت خود دور خواهد فرمود.»
سیره اهل بیت(ع) در درختکاری
سیره اهل بیت(علیهم السلام) و اولیای دین نیز بر کاشت درختان بوده و آنها علاوه بر توصیه بر این کار خود نیز به آن عمل می کردند. عبدالله بن سنان از امام صادق(ع) روايت مى كند كه فرمود: «إِنَّ أمِيرَالمُؤْمِنِينَ(عليه السلام) كَانَ يَخْرُجُ ومَعَهُ أحْمَالُ النَّوَى، فَيُقَالُ لَهُ: يَا أبَا الحَسَنِ، مَا هَذَا مَعَك؟ فَيَقُول: نَخْلٌ إِنْ شَاءَ اللَّهُ، فَيَغْرِسُهُ فَلَمْ يُغَادَرْ مِنْهُ وَاحِدَة» (امير مؤمنان(ع) با چند بار هسته خرما بيرون مى رفت. به وى گفته مى شد: اى ابوالحسن! اينها كه به همراه دارى چيست؟ على(ع) در پاسخ مى فرمود: درخت خرماست- اگر خدا بخواهد. آنگاه امام(ع) آنها را مى نشاند و حتى يكى از آنها هَدَر نمى رفت).