کتابی در باب سلطه قدرت حاکم بر زندگی انسان

به گزارش پایگاه خبری پروژه ایران، هومو ساکر، که در زبان لاتین به معنای «انسان مقدس» است، در حقوق روم قدیم به کسی اطلاق می‌شد که اگر کسی او را می‌کشت قاتل به شمار نمی‌آمد و با این حال امکان قربانی کردن او نیز وجود نداشت. به این قرار، انسان مقدس در چارچوب قوانین روم، شخصی بود که بیرون از دایره‌ی قانون قرار می‌گرفت. آگامبن این تمثال را برای فهم رمز سیاست در دنیای مدرن احیا کرده است.

کتاب «هومو ساکر: قدرت حاکم و حیات برهنه» به عنوان یکی از مؤثرترین کتب در زمینه فلسفه سیاسی شناخته شده است و بسیاری از پژوهشگران این حوزه به مطالعه آن علاقه دارند. آگامبن در هومو ساکر به بررسی نقش دولت‌ها و قدرت‌های حاکم، اعمال قدرت استثنایی آنها تأثیرشان بر زندگی انسان‌ها می‌پردازد. او بحث می‌کند که چگونه قدرت حاکم می‌تواند زندگی افراد بی‌قدرت را تحت کنترل قرار دهد و آنان را از حقوق اولیه‌ انسانی‌شان محروم کند.

آگامبن در این اثرش با ارائه مثال‌هایی از واقعیت‌های موجود در جوامع مختلف، تحلیلی انتقادی ارائه می‌دهد و نکاتی را مطرح می‌کند که می‌تواند به افراد کمک کند تا موضوع حقوق انسانی و نقش قدرت‌های سیاسی و اجتماعی در تعیین سرنوشت انسان‌ها را بهتر درک کنند.

او به حمایت قانونی اشاره می‌کند و این مفهوم را برای انسان‌هایی - مانند مهاجران غیرقانونی، پناه‌جویان یا موارد دیگر - به کار می‌برد که در شرایطی خاص از حقوق شهروندی و حمایت قانونی محروم شده‌اند. او از زندگی این افراد با عنوان «حیات برهنه» یاد می‌کند، چراکه زندگی آنان به شدت در معرض واقعیت و قدرت حاکم است و هیچ حقوقی برای حمایت از آنان وجود ندارد.

بیشتر بخوانید:
زندگی و افکار ادوارد سعید به قلم شاگرد سابقش منتشر شد
«لیبرالیسم» سرانجام منتشر شد!

آگامبن با طرح این ایده به مخاطبان خود نشان می‌دهد که چگونه نظام‌های سیاسی و اجتماعی می‌توانند زندگی انسان‌ها را به وضعیتی از محرومیت، بی‌حقی و بی‌قدرتی کشانده و حقوق انسانی اولیه آنان را نادیده بگیرند. هدف او از طرح این بحث تاکید بر تأثیرات منفی قدرت حاکم و نظام‌های قدرت بر زندگی انسانی است و می‌کوشد با ارائه یک نگاه تحلیلی و انتقادی به مفهوم حقوق انسانی، مفاهیم جدیدی را به فضای فکری غرب معرفی کند. وی با ارائه نظریه حیات برهنه و ایده‌هایی پیرامون برهنگی و بی‌قدرتی انسان‌ها، به رویکردی نوین درباره موضوعات اجتماعی و سیاسی دست یافته است.

آگامبن در هومو ساکر سعی دارد مسئله‌ی امکانِ محض و بالقوگی و قدرت را در بستری به مسئله اخلاق سیاسی و اجتماعی پیوند زند که این اخلاق شالوده‌ی دینی و فرهنگی سابق خویش را در آن از دست داده است. او تحلیلِ جسته‌گریخته زیست‌سیاست را در نوشته‌های فوکو راهنمای کار خودش قرار داده و با دیدی موشکافانه، حضور ضمنیِ برداشتی از زیست‌سیاست در تاریخ نظریه سنتیِ سیاست را می‌کاود. او می‌کوشد نشان دهد که در سرتاسر تاریخ تفکر غرب درباره‌ حاکمیت تا به امروز برداشتی از قدرت مستتر است؛ قدرتی مستولی بر «زندگی» انسان.

درباره نویسنده:
جورجیو آگامبن (Giorgio Agamben) نویسنده، فیلسوف و نظریه‌پرداز ایتالیایی در سال1942 در رم متولد شد. او بیشتر با ارائه دیدگاه‌های تحلیلی و نظری درباره موضوعات اجتماعی و سیاسی معاصر شناخته می‌شود و از جمله کتاب‌های معروف او می‌توان به کودکی و تاریخ، زبان و مرگ، وسایل بی‌هدف، پایان شعر و... اشاره کرد.
آگامبن یکی از اندیشمندان برجسته در حوزه فلسفه، جامعه‌شناسی و نظریه‌پردازی سیاسی است که دیدگاه‌های خاصی درباره زندگی اجتماعی و قدرت سیاسی دارد. او به ویژه به مطالعه موضوعاتی مانند حقوق انسانی، زیست سیاست و بی‌قدرتی انسان‌ها توجه زیادی داشته است. او با تحلیل تأثیرات منفی قدرت حاکم و نقش آن در تعیین سرنوشت انسان‌ها به عنوان یکی از نویسندگان برجسته و تأثیرگذار در فضای فکری جهان شناخته می‌شود.

کتاب هومو ساکر که سال گذشته با ترجمه محمد جواد سیدی توسط نشر نو منتشر شده بود، اخیراً نیز با ترجمه مراد فرهادپور و صالح نجفی توسط نشر مرکز در ۲۴۰ صفحه و با قیمت 230 هزار تومان روانه بازار کتاب شده است.

گزارشگر : تحریریه پروژه ایران