«پسر ۹ ساله دارای معلولیت از نوع اوتیسم، چند روز پیش توسط پدرش به قتل رسید. با وجود اینکه این قتل از سوی پدر مقتول، عمد بوده است اما ‌قاتل تنها به فاصله چند روز با وثیقه آزاد شد.» فرزندکشی یک حقیقت تلخ است که هر از چندگاهی در گوشه‌ای از جهان عصیان می‌کند.

به گزارش پایگاه خبری پروژه ایران، این که چطور فردی می‌تواند،‌ جگرگوشه خود را به قتل برساند، خودش موضوعی قابل تامل و توجه است؛ اما فارغ از این موضوع «فرزندکشی» جرم بزرگی است که در همه نظام‌های حقوقی دنیا به طور جدی با آن برخورد می‌شود.

یک آمارسنجی ترسناک درباره فرزندکشی

در یک بررسی که توسط وزارت دادگستری ایالات متحده آمریکا در سال ۱۹۹۹ انجام گرفت، این‌گونه نتیجه‌گیری شد که در آمریکا بین سال‌های ۱۹۷۶ تا ۱۹۹۷ مادران بیشترین سهم را در فرزندکشی در طول دوران نوزادی فرزندشان داشتند. اما پدران مسئول کشتن فرزندانشان در سن هشت سالگی و بالاتر بودند.

همچنین ۵۸٪ کودکان کشته‌شده به دست مادرانشان، دختر بودند و ۵۲٪ کودکان به قتل رسیده به دست پدرانشان،  پسر بودند. والدین مسئول ۶۱٪ از قتل‌های کودکان کمتر از ۵سال بودند. هرچند که گاهی کودک‌کشی همراه با خودکشی است. بر اساس آمار FBI هرساله در آمریکا ۴۵۰ کودک به دست والدینشان کشته می‌شوند.

روان‌شناسان در آمریکا تخمین می‌زنند که از هر۴ مادر، یک نفر به کشتن کودک خود فکر می‌کند. مطالعه‌ای دیگر که در سال ۲۰۱۴ در آمریکا انجام شد، نشان داد در یک دوره ۳۲ ساله، فرزندکشی ۱۵ درصد از مجموع جنایات در این کشور را تشکیل داده‌است.

در روسیه در سال ۲۰۱۸، ۳۳ مورد فرزندکشی اتفاق افتاده‌است. اما جرم‌شناسان تخمین می‌زنند آمار فرزندکشی، ۸ برابر این میزان است؛ چون بنا به فرهنگ و تابو بودن بیماری‌های روانی موارد قتل به دادگاه ارجاع داده نمی‌شود. پزشکان در روسیه و کشورهای غربی برای پیشگیری از بروز این حوادث بر اهمیت توجه نسبت به مشکلات روانی در مادرها و به ویژه افسردگی پس از زایمان تأکید می‌کنند.

انستیتوی جرم‌شناسی استرالیا در سال ۲۰۱۹ اعلام کرد در حدود ۱۰٪ از قربانیان قتل در استرالیا کودکان ۰ تا ۱۷ ساله بوده که بیشتر آنها قربانی فرزندکشی هستند که توسط والدین اصلی یا والدین قانونی انجام شدند. نوزادان بیشتر در خطرند و بین یک چهارم تا یک سوم قربانیان فرزندکشی زیر یک سال سن داشتند.

آمارهای فرزندکشی در ایران چه می‌گویند؟

پلیس آگاهی ایران از وقوع ۶۴ مورد فرزند کشی در ۹ ماه اول سال ۱۳۸۷ خبر داد. در یک آمار رسمی، قتل‌های خانوادگی در سال ۱۳۸۶ از ۵/۴۱ درصد در سال به ۷/۵۱ درصد رسیده‌است. ۱۵٪ از قتل‌های خانوادگی به فرزندکشی اختصاص دارد و ۸۰٪ این قتل‌های خانوادگی درون خانه رخ داده‌است. در مواردی این قتل‌ها ریشه در مسائل خانوادگی دارد و اعضای خانواده در پی بروز اختلاف کنترل خود را از دست می‌دهند و به یکدیگر آسیب می‌رسانند.

پر سر و صداترین فرزندکشی‌ایران کدامند؟

بابک خرمدین، ریحانه عامری و  رومینا اشرفی مشهورترین نمونه‌های فرزندکشی طی چند سال اخیر در ایران هستند.

بابک خرمدین، کارگردان سینمایی بود که پدر و مادرش انگیزه خود را از به قتل رساندن او آزار و اذیت های بابک و اختلافات خانوادگی عنوان کردند. این زوج میانسال بعد از قتل فرزندشان، جسد او را تکه‌تکه کرده و به سطل زباله انداختند.

ریحانه عامری دختر دیگری بود که در کرمان و با ضربات میله به سرش به قتل رسید. این جنایت زمانی فاش شد که مادر خانواده و خواهر ریحانه عامری از نبود خواهرشان نگران بودند و زمانی که مادر به پارکینگ خانه رفت و با پتوی خونین و رد خون روبرو شد با جیغ و فریاد دختر بزرگ خانواده را با خبر کرد.

مادر در اتاق خواب بسته شده دخترش را شکست و وارد اتاق شد و خون زیادی که در اتاق ریحانه عامری بود، روبرو شد. پس از این حادثه پلیس سر رسید اما پدر سکوت کرد تا اینکه ردیابی‌های پلیس نشان از آن داشت که پدر ریحانه عامری به بیابان های اطراف کرمان رفته و احتمال می رفت که جسد دختر جوان به آنجا منتقل شده است.

یکی از اخبار تلخ و دردناک که نیز که سال 99 رخ داد، قتل رومینا اشرفی دختر ۱۴ ساله اهل تالش بود که به دست پدرش با داس سربریده شد. بی شک قتل رومینا یکی از وحشتناک ترین جنایاتی است که در سال های اخیر رخ داده است.

ماجرای این پرونده از ارتباط رومینا و بهمن خاوری (دوست و خواستگار رومینا) آغاز شد. سن بهمن حدودا دو برابر سن رومینا بود و برای ازدواج با مخالفت خانواده رومینا روبرو می‌شود و در نهایت فرار می‌کنند و پس از دستگیری آنها، رومینا به خانواده‌اش تحویل داده و بعد هم کشته می‌شود.

لایه‌های پنهان «فرزندکشی»

محققان و جرم‌شناسان، علل اصلی فرزندکشی را عواملی همچون واکنش‌های عصبی و روانی، فقر فرهنگی و اقتصادی و… می‌دانند.

فربد فدایی (عضو انجمن علمی روان‌پزشکان ایران) در خصوص علل روانی فرزندکشی، اظهار می‌کند: «بروز برخی جنایات نظیر فرزندکشی، پدرکشی و مادرکشی در بیماران مبتلابه اختلالات روانی بیش از کل جمعیت مشاهده می‌شود. عوامل اجتماعی و برخی موقعیت‌های خاص نیز در بروز این اتفاقات به‌ویژه فرزندکشی اثرگذار است. قتل مادر و پدر به‌طور انحصاری در بین بیماران مبتلابه اسکیزوفرنیا (روان گسیختگان) که معالجه و درمان‌نشده باشند، مشاهده می‌شود. در برخی از زنان باردار که وضع حمل می‌کنند نیز روان‌پریشی پس از زایمان یک عامل اساسی برای قتل نوزاد به شمار می‌رود.»

مشکلات اقتصادی و قتل‌های خانوادگی

قتل‌های خانوادگی فقط در مورد فرزندان یک خانواده انجام نمی‌شود و خیلی وقت‌های شاهد اعمال خشونت فرزندان نسبت به سالمندان نیز هستیم.

دکتر امان‌الله قرائی‌مقدم (روانشناس اجتماعی) یکی از اصلی‌ترین دلایل قتل‌های خانوادگی را مشکلات مالی می‌داند و می‌گوید: «براساس نظریات روانشناسان اجتماعی مطرح دنیا عوامل اقتصادی، یکی از نیازهای اولیه انسان است. بنابراین بر اساس تئوری رابرت مرتون، جامعه‌شناس آمریکایی وقتی فرد برای رسیدن به هدف و امرارمعاش با مشکل روبه‌رو می‌شود، دچار افسردگی خواهد شد که این افسردگی منجر به مرگ خودخواسته در او می‌شود. همچنین زمانی که فرد دچار تنزل اقتصادی و روانی شود، اعضای خانواده خود را نیز به قتل می‌رساند. چه‌بسا سال گذشته نیز پدری به دلیل مشکلات مالی روی خود و تمام اعضای خانواده‌اش بنزین ریخت. متاسفانه این روزها به دلیل گرانی و تورم، سرپرستان خانواده‌ها تحت فشار مالی قرار گرفته‌اند. وقتی توانایی تامین معیشت خانواده را نداشته باشد، از جان خود سیر می‌شود و همگی را به قتل می‌رساند.»