آقای پزشکیان، نداشتن اسناد و برنامه‌های پیشرفته نیست که شما را زمین می‌زند، بلکه نظام اداری ناکارآمد، پر از تعارض منافع و بدون خروجی است که می‌تواند شما و البته کشوری را زمین بزند. هر برنامه‌ای را باید ماشین اداری اجرا کند، و ماشین اداری که شما یک هر کدام از بقیه نامزدها فرمانش را در دست می‌گیرد، ژیانی است که راه نمی‌رود. اول فکری به حال این ژیان کنید.

به گزارش پایگاه خبری پروژه ایران، محمد فاضلی، جامعه‌شناس در یادداشتی نوشت: «می‌خواهم از وسوسه‌ای بنویسم که تا به امروز هر رئیس‌جمهوری را کم‌وبیش زمین زده است. رؤسای جمهور و مشاوران‌شان در ایران فکر می‌کنند مشکل کشور نداشتن اسناد یا طرح و ایده‌های خوب است. چندین دفتر و دستک نوشتن سند هم در این مملکت وجود دارد. مثلاً شورای عالی انقلاب فرهنگی از سند ملی موسیقی می‌نویسد تا سند توسعه تولید گیاهان دارویی. اسناد برنامه‌های پنج ساله هم همین گونه هستند. هر رئیس‌جمهوری هم مجموعه‌ای از اهداف خوب را در این اسناد برنامه می‌گنجاند.

اما واقعیت تلخ و خیلی سفت و محکم چیز دیگری است. این اسناد – با کیفیت بد، متوسط یا خوب – باید در نظام اداری و بوروکراسی‌ای اجرا شوند که «قابلیت اجرا کردن» ندارد. چند مثال وضع را روشن می‌کند:

یک. ادارات کشاورزی توانایی کمک کردن به کشاورزان و توانمند ساختن ایشان برای کشت بهتر، دسترسی بهتر به بازار یا ارتقای فناوری را ندارند. حالا شما دائم اهداف توسعه کشاورزی را در اسناد، بالاتر ببرید.

دو. نظام آموزشی قادر نیست ریاضیات یا حتی فارسی را درست به دانش‌آموزان آموزش دهد. حالا شما دائم اهداف سنگین‌تری برای آموزش و پرورش در نظر بگیرید.

سه. دانشگاه‌ها قادر نیستند ارتباط مولدی با صنایع برقرار کنند. حالا شما دائم اسنادی درباره ارتباط دانشگاه و صنعت بنویسید.

هر ایرانی قادر است فهرست این مثال‌ها را بیشتر کند.

واقعیت تلخ این است:

یک. ماشین نظام اداری و بوروکراسی دولت، یک ژیان مدل دهه ۱۳۵۰ است که اسناد پیشرفته‌تر و با اهداف متعالی‌تر، بار سنگین‌تری بر آن تحمیل می‌کنند. بار و سرعت حرکتی که می‌توانید از یک بنز انتظار داشته باشید نه یک ژیان کهنه.

دو. این ماشین اداری زیر بار مداخلات سیاسی و انواع تعارض منافعی که سیاسیون در آن دارند، فشل شده است.

سه. انواع سطوح سیاسی، از نماینده مجلس گرفته تا امام جمعه و فرمانده نظامی هر شهر و استانی، خلاف قانون اساسی در این نظام اداری و عزل و نصب‌هایش مداخله می‌کنند و آن‌را به ناکارآمدی بیشتر می‌کشانند.

چهار. این نظام اداری، آزمون استخدامی شایسته‌گزین ندارد.

آقای پزشکیان هر قدر پول و سرمایه بیشتری هم وارد کشور شود، این ماشین کهنه می‌تواند آن‌را ببلعد و خروجی نداشته باشد. بزرگ‌ترین کاری که می‌توانید برای این کشور انجام دهید، درست کردن این نظام اداری است. این نظام اداری را توانمند کنید که به همین اهداف اسناد موجود برسد؛ بعد وسوسه شوید اسناد متعالی‌تری بنویسید.

آقای پزشکیان، نداشتن اسناد و برنامه‌های پیشرفته نیست که شما را زمین می‌زند، بلکه نظام اداری ناکارآمد، پر از تعارض منافع و بدون خروجی است که می‌تواند شما و البته کشوری را زمین بزند. هر برنامه‌ای را باید ماشین اداری اجرا کند، و ماشین اداری که شما یک هر کدام از بقیه نامزدها فرمانش را در دست می‌گیرد، ژیانی است که راه نمی‌رود. اول فکری به حال این ژیان کنید.»