با شروع به کار دولت چهاردهم و رئیس جدید سازمان بورس،‌ موضوع عرضه خودرو در بورس کالا مجدد مطرح شد، درحالی که موافقان معتقدند که عرضه خودرو در بورس امکان شفافیت را بیشتر میکند و جلوی دلال‌ها را میگیرد اما مخالفان معتقدند اکنون که واردات خودرو آزاد شده و بازار آزاد در حال ریزش است، دیگر نیازی به عرضه خودرو در بورس کالا نیست؛ به ویژه آنکه با واقعی سازی قیمت خودروساز به طور ریشه‌ای موضوع حل خواهد شد.

به گزارش پایگاه خبری پروژه ایران، تنظیم بازار خودرو از طریق بورس کالا، طی سال‌های گذشته بارها مورد اشاره قرار گرفته است؛ این موضوع سال ۱۴۰۰ برای اولین بار مطرح و اردیبهشت ماه سال  ۱۴۰۱، خودروهای داخلی و مونتاژی به بورس کالا راه پیدا کردند. در عمر ۱۰ ماهه‌ای که خودرو به بورس کالا راه یافت، بازار خودرو  و  فعالان اقتصادی واکنش های متفاوتی از خود بروز دادند، عده ای مخالف و عده ای موافق.

با این حال بار دیگر با شروع به کار دولت چهاردهم و رئیس جدید سازمان بورس،‌ موضوع عرضه خودرو در بورس کالا مجدد مطرح شد. حجت‌اله صیدی، رییس سازمان بورس ده روز قبل در جمع خبرنگاران گفت: عرضه مجدد خودرو بورس در دست پیگیری است و تلاش می‌کنیم که انشالله خودرو وارد بورس کالا شود. وی افزود: با شورای رقابت وارد مذاکره می‌شویم تا قانع شوند اساسا بورس به معنای رقابت است و شورای رقابت نمی‌تواند با مفهوم رقابت مخالف باشد!

عبدالناصر همتی در رابطه با موضوع عرضه خودرو در بورس کالا گفت: بحث عرضه خودرو در بورس کالا، نیازمند هماهنگی بین، وزارت صمت، بورس و شورای رقابت است و اگر نهایی شود ما در وزارت اقتصاد موافق این اقدام هستیم.

وی افزود: با این حال باید ابزارهای و امکانات آن برای وزارت صمت فراهم شود و اگر وزارت صمت اعلام آمادگی کنند، از نظر وزارت اقتصاد و سازمان بورس، هیچ مانعی وجود ندارد.

با این حال هفته گذشته سیدمحمد اتابک، وزیر صمت گفت: عرضه خودرو در بورس کالا در هیچ جای دنیا مرسوم نیست؛ خودرو باید در شرایط رقابتی واقعی عرضه شود و نیازی به استفاده از بورس برای فروش خودرو نیست.

مخالفان درباره عرضه بورس کالا چه میگویند؟/ الان نیازی نیست!

مخالفان معتقدند در سال ۱۴۰۰ فرصت‌های خوبی برای دارندگان پول و ثروت ایجاد شد که از بورس کالا، نسبت به سرمایه‌گذاری برای خرید خودرو اقدام کنند. در آن برهه زمانی خودرو به کالای سرمایه‌ای تبدیل شده بود و مردم عطش خرید خودرو را داشتند اما در این روزها تقاضا برای خرید خودرو کاسته شده است. به گفته اسد کرمی، رئیس اتحادیه نمایشگاه داران خودرو، بازار وارد رکود شده و تقاضا برای خرید خودرو در قیاس با سال‌های گذشته به شدت کاهش یافته است. او به خبرنگار ما تاکید کرد که اگر عرضه خودرو افزایش بیشتری پیدا کند و خودروسازان بسته‌های فروش متنوع و متناوبی داشته باشند، خودرو کالای مصرفی خواهد شد و کمتر کسی به دنبال کسب سود از طریق خرید و فروش خودرو خواهد بود.

 رکود بازار خودرو و کاهش تقاضا برای خرید خودرو بر این امر تاکید دارد که فروش خودرو از طریق بورس کالا درست نیست و سیاست‌گذار نباید به این سمت حرکت کند. 

شعبان فروتن، عضو اتاق بازرگانی ایران درباره صحبت‌های وزیر صمت به خبرنگار ایسنا گفت: در حال حاضر، شاهد عرضه پیوسته خودرو از سوی خودروسازان و شرکت‌های مونتاژکننده خودرو هستیم و از سویی از دو سال پیش واردات خودرو آغاز شده و طیفی از مردم خریدار این خودروها هستند.

او گفت: طی هفته‌های گذشته شاهد افزایش واردات خودرو بودیم و پیرو این موضوع ثبت‌نام‌ها برای خرید خودروهای وارداتی در حال انجام است. از آنجا که این رویه‌ها در حال انجام است، بورس کالا راهکار تنظیم بازار خودرو نیست و نیازی نیست که نوع عرضه را تغییر داد.
عضو اتاق بازرگانی ایران اظهارداشت: بازار خودرو مانند سایر بازارها بایستی رقابتی مدیریت شود از همین رو بورس کالا نمی‌تواند این مزیت را ایجاد کند؛ نکته دیگر آنکه همه مردم به بورس کالا و فرآیند آن آشنایی ندارند لذا این امر می‌تواند مانع خرید آنها شود.

معاون بازاریابی و فروش گروه خودروسازی سایپا: به جای بورس کالا، قیمت‌های خودروساز را بروز کنید

مهدی آقاطاهریان، معاون بازاریابی و فروش گروه خودروسازی سایپا با عرضه خودرو در بورس مخالف است و میگوید: با عرضه خودرو در دوره گذشته در بورس، بیشترین زیان برای مصرف‌کننده واقعی ایجاد شد چرا که به یکباره فاصله قیمت کارخانه و بازار افزایش حدود ۵۵ درصدی را تجربه کرد، در صورتی که اگر این افزایش قیمت با همین تیراژ فعلی خودروسازها در دو نوبت به خودروسازهای داخلی داده می‌شد نه زیان انباشته‌ای بوجود می‌آمد نه مصرف‌کننده واقعی دچار سختی در خرید می‌شد.

 وی با بیان اینکه بروزرسانی قیمت خودرو، همچون رستم فرض شده و از عنوان آن واهمه داریم، گفت: این درحالی است که شرایط قیمت‌گذاری در قانون به صراحت آمده است و می‌بایست مطابق صورت‌های مالی شش ماهه به خودروسازان تعدیل قیمت داده شود.

 آقاطاهریان گفت: تنها راه تنظیم بازار خودرو افزایش عرضه و رقابتی شدن بازار است که در رده خودروهای بالای یک میلیارد تومان این اتفاق در حال انجام است و در این رده قیمتی، شرکت‌ها مجبور به عرضه خودرو به صورت اقساطی هستند.

 معاون بازاریابی و فروش گروه سایپا افزود: تصمیمات در حوزه تنظیم بازار خودرو می‌بایست با نظرات کارشناسی و همفکری تمامی خودروسازهای داخلی اتخاذ شود و تا کنون قرعه‌کشی و اولویت‌بندی به هیچ عنوان نتوانسته مشکل تنظیم بازار را حل کند چرا که به این روش به بازار این پیام داده می‌شود که تا دو سال آینده عرضه‌ای وجود ندارد. وی افزود: تنها راه حل این موضوع، افزایش تیراژ و عرضه متناوب و حذف واسطه‌ها است که راهکار آن موجود می‌باشد.

آقاطاهریان  درخواست کرد اجازه ندهند تصمیمات غیرکارشناسی باعث بروز خسارت‌های بیشتر به صنعت خودروسازی شود.

درواقع به اعتقاد این خودروساز و برخی مخالفان عرضه خودرو در بورس کالا، به جای عرضه خودرو در بورس کالا، قیمت‌ها خودرو را افزایش دهیم تا شکاف بین کارخانه و بازار آزاد کم شود و تقاضاهای سرمایه ای از آن حذف شود و به مرور تولید هم افزایش یابد،‌ به زعم آنان سرکوب قیمت دلیل اصلی بروز وضعیت فعلی است؛ اگر این دلیل را رفع کنیم،‌ نیازی به عرضه در بورس کالا نیست.

موافقان عرضه خودرو در بورس کالا چه میگویند؟

شفافیت مهم ترین دلیل موافقان برای عرضه خودرو در بورس کالاست، آن‌ها با اشاره به وضعیت بازار که یک نفر خودرویی را از کارخانه میخرد و بالافاصله در بازار آزاد میفروشد و سودهای چندصدمیلیونی میکند را یک هدررفت منابع میدانند و معتقدند حالا که قیمت بازار آزاد را نمیتوان کنترل کرد، عرضه خودرو در بورس می تواند عواید دولت را از این اختلاف قیمت بیشتر کند و به جای آن که سود آن در جیب دلال برود، در جیب خودروساز برود و خودروساز نیز با رشد و توسعه خود، طبعا آورده مالی بیشتری برای اقتصاد و دولت داشته باشد و دولت هم امکان اخذ مالیات از این فاصله قیمتی را در این حالت دارد. علاوه بر این برخی از خودروسازان از این طریق آمار شفافی از تولیدات خود را ارائه خواهند کرد و به جای پستو در عیان خودرو خود را میفروشند.

حال باید دید کشمکش موافقان و مخالفان عرضه خودرو در بورس کالا به کجا می‌کشد و تصمیم دولت در این زمینه چیست.