اشتفان سوایگ با «حدیث شطرنج» نمونه‌ای از سرنوشت بسیاری روشنفکران را تجسم می‌بخشد که خواستند، اما نتوانستند از سیطره‌ی فاشیسم بر اروپا، و سقوط ارزش‌های معنوی این قاره جلوگیری کنند.

به گزارش پایگاه خبری پروژه ایران، داستان حدیث شطرنج که همچنین با عنوان «بازی سلطنتی» نیز شناخته می شود؛ رمانی کوتاه از نویسنده برجسته‌ی اتریشی استفان سوایگ است که در سال 1941، یک سال قبل از مرگ خودخواسته‌ی این نویسنده خلق شده است.
 
داستان این اثر سوایگ از این قرار است که «با اشغال اتریش به دست هیتلر در آغاز جنگ جهانی دوم، گشتاپو یک وکیل برجسته اهل وین را دستگیر می‌کند، تا مگر با شکنجه او به دارایی موکلان اشرافی‌اش دست بیابد...»
 
زمینه تاریخی وقوع این داستان شرایطی است که در آن پس از اشغال و الحاق اتریش توسط آلمان نازی، سلطنت‌طلبان (یعنی حامیان اتو فون هابسبورگ به عنوان امپراتور - آرشیدوک برحق، و حاکمیت خاندان هابسبورگ)، محافظه‌کاران و همچنین حامیان رژیم اتریشی-فاشیستی انگلبرت دالفوس که به عنوان مخالفان رژیم نازی تلقی می‌شدند، به شدت توسط نازی‌ها مورد آزار و اذیت قرار گرفتند. هزاران سلطنت‌طلب از این رو اعدام یا به اردوگاه‌های کار اجباری فرستاده شدند و مدعی تاج و تخت، یعنی اتو فون هابسبورگ، به ایالات متحده گریخت و توسط نازی‌ها غیاباً به اعدام محکوم شد.
 
در این کتاب و در کنار این رمان کوتاه سوایگ، داستان «آخرین روزهای سیسرو» نیز گنجانده شده است که  گزارشی است از زندگی این سخنور پر آوازه‌ی رم باستان؛ اهمیت این داستان همزمان ناشی از این است که مشحون است از دنیای عاطفی خود سوایگ در سال‌های هجرت اجباری‌اش که با مرگ خودخواسته‌اش در آغوش جفتش به پایان رسید. هر دو متن این کتاب از آخرین آثار این نویسنده‌ی جهان‌وطنند که در زندگی ادبی خود می‌کوشید میانجی فرهنگی ملت‌ها باشد.
 


اشتفان سوایگ، زاده‌ی سال 1881 و درگذشته‌ به سال 1942، رمان‌نویس، نمایشنامه‌نویس، روزنامه‌نگار و زندگینامه‌نویس اتریشی که در رشته‌ی فلسفه در دانشگاه وین تحصیل کرد و مدرک دکتری خود را در سال 1904 به دست آورد. او در جنگ جهانی اول در بایگانی وزارت جنگ خدمت کرد و در پی قدرت گرفتن هیتلر در آلمان، در سال 1934 از اتریش گریخت و به انگلستان و سپس به آمریکا رفت. سوایگ در سال 1941 به برزیل نقل مکان کرد و یک سال بعد به همراه همسر دومش به زندگی خود پایان داد؛ او یکی از شاگردان برجسته‌ی زیگموند فروید نیز بود.
 


مترجم این اثر یعنی استاد محمود حدادی متولد ۱۳۲۶ و استادیار گروه زبان و ادبیات آلمانی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهیدبهشتی است که به عنوان یکی از برجسته‌ترین مترجمان آثار ادبی آلمانی‌زبان شناخته می‌شود. حدادی در سال ۱۳۸۸ مدرک فوق لیسانس ادبیات آلمانی خود را از دانشگاه آزاد برلین اخذ کرد. او در سال 1373 رمان «فرشته آبی» نوشته‌ی هاینریش مان و در سال 1384 رمان «زیردست» را از همین نویسنده شاخص آلمانی به فارسی برگرداند. «مرگ در ونیز» و «تونیو کروگر» اثر توماس مان، «آشفتگی‌های ترلس جوان» نوشته روبرت موزیل، «دیوان غربی-شرقی» و «رنج‌های ورتر جوان» اثر گوته، و بسیاری آثار برجسته‌ی دیگر در کارنامه او به چشم می‌خورد.
 
کتاب «حدیث شطرنج و آخرین‌روزهای سیسِرو» که توسط این استاد زبان و ادبیات آلمانی به فارسی ترجمه شده، توسط انتشارات افق در ۱۲۰ صفحه رقعی و با قیمت 125 هزار تومان در دسترس علاقه‌مندان ادبیات داستانی قرار گرفته است.