امیرحسین بانکی‌پور نماینده اصفهان در یک گفتگوی رسانه‌ای گفته رهاورد سیاست‌های آتاتورک در ترکیه، افزایش تعداد شرکای جنسی مردان ترک بوده است. در این گزارش ادعای این عضو جنجالی کمیسیون اجتماعی مجلس بررسی شده است.

به گزارش پایگاه خبری پروژه ایران،  امیرحسین بانکی‌پور نماینده عضو کمیسیون اجتماعی مجلس، عضو شورای‌عالی انقلاب فرهنگی و صاحب تز جریمه ۳ میلیون تومانی برای بی حجابی به تازگی ادعای عجیبی درباره انحطاط اخلاق در ترکیه مطرح کرده است. او در گفتگویی مدعی شد: «رهاورد کشف حجاب آتاتورک، این شده که در ترکیه به طور متوسط هر مردی با ۱۵ زن شریک جنسی است؛ این متوسط است، یعنی ممکن است یکی ۵۰ تا داشته باشد و یکی ۵ تا!» در این گزارش ادعای بانکی پور را راستی آزمایی کردیم.

اشتباه بانکی‌پور کجا بود؟
آنچه مورد استناد بانکی‌پور قرار گرفته آماری است که وبسایت «ورلد پاپیولیشن ریویو» در سال جاری منتشر شده است. آمار مشابهی در سال ۲۰۰۵ در وبسایت «استاتیستا» هم منتشر شده که به طور کامل با آمار «ورلد پاپیولیشن ریویو» یکسان است.

گزارش آماری منتشرشده در این وبسایت بدون توضیح درباره نحوه پژوهش و نمونه‌گیری آماری است. با این حال آنچه این وبسایت به آن اشاره کرده، میانگین تعداد شریک جنسی هر فرد در طول زندگی اوست. این عدد لزوما به معنای داشتن رابطه همزمان یا همان خیانت‌آمیز نیست بلکه تعداد روابط جنسی مجزا یا همزمان در طول سال‌های عمر یک فرد است. مهمتر اینکه در این گزارش هیچ اشاره‌ای به جنسیت جمعیت مورد بررسی نشده. به عبارت دیگر، این آمار مربوط به زنان و مردان در هر کشور مورد پژوهش است.



بر اساس این آمار، میانگین تعداد شرکای جنسی هر فرد ترکیه‌ای اعم از زن و مرد در طول عمرش، ۱۴.۵ نفر است و ترکیه با این آمار بیشترین میانگین تعداد شرکای جنسی در طول حیات را به خود اختصاص داده است. استرالیا، نیوزیلند، ایسلند، آفریقای جنوبی، فنلاند و نروژ با ۱۲ تا ۱۳ شریک جنسی به طور میانگین، در رتبه‌های بعدی قرار گرفته اند. میانگین جهانی شرکای جنسی هر فرد در طول حیات، ۹ نفر اعلام شده است.

استاتیستا در توضیح این گزارش آماری خود گفته نظرسنجی‌ها در مورد موضوعات حساس یا بسیار شخصی، مانند مسائل جنسی، اغلب باید با احتیاط انجام شود، اما در این مورد، ترکیه نه تنها در سال ۲۰۰۵ رتبه اول را کسب کرد، بلکه در رتبه‌بندی انجام شده در سال ۲۰۱۰ نیز در رتبه اول قرار گرفته است.

این وبسایت می‌گوید آمار‌های مربوط به میانگین تعداد شرکای جنسی با آمار‌های مرتبط با فعالیت جنسی همخوانی ندارد. نظرسنجی دیگری که توسط منبعی دیگر انجام شده است نشان می‌دهد ترکیه در بین کشور‌هایی که از نظر جنسی فعال‌ترین ساکنان را دارند، قرار نگرفته و یونانی‌ها را به عنوان فعال‌ترین افراد دسته‌بندی کرده است.

آیا آمارهای دیگر، حرف بانکی‌پور را تائید می‌کند؟ مورد خیانت
همان‌طور که اشاره کردیم، سند معتبری ادعای آقای بانکی‌پور مبنی بر اینکه هر مرد ترکیه‌ای به طور متوسط ۱۵ شریک جنسی دارد، را تائید نمی‌کند. به نظر می‌رسد قصد آقای بانکی‌پور این بوده که سیاست‌های آتاتورک به ویژه در حوزه حجاب را به معضلات اجتماعی در ترکیه گره بزند. اگر چنین منظوری مدنظر باشد، موضوع تعداد شرکای جنسی هر فرد در طول حیات، باید در بستر خانواده مورد تحلیل قرار بگیرد. به عبارت دیگر، تعداد شرکای جنسی که آقای بانکی‌پور برای مردان ترک در نظرگرفته آنقدر زیاد است که بخشی از آن باید در زمان ازدواج صورت گرفته باشد بنابرایم این ادعا با موضوع طلاق و خیانت همپوشانی پیدا خواهد کرد. موضوعاتی که به طور خاص در مورد ترکیه، معضل اجتماعی نیستند.

خیانت به موقعیتی اطلاق می‌شود که شخصی خارج از ازدواج یا تعهد به رابطه بدون ازدواج خود بدون اجازه شریک دیگر رابطه جنسی داشته باشد. از آنجایی که خیانت یکی از مهمترین عوامل طلاق است، این فاکتور بر نرخ طلاق در یک جامعه هم تاثیر مستقیم خواهد گذاشت به این معنا که به نسبت بالا رفتن نرخ خیانت، نرخ طلاق هم بالا خواهد رفت. بنابراین، اینکه کدام کشور‌ها نسبت به سایرین نرخ خیانت بالاتری دارند، ارزش بررسی کردن دارد.

ترکیه به دلیل موقعیت جغرافیایی و اجتماعی فرهنگی منحصر به فرد خود بین قاره اروپا و آسیا، ترکیبی نادری از سنت‌گرایی و مدرنیسم است. جامعه ترکیه همزمان با اتلاش برای حفظ ارزش‌های جمعی در حال تجربه یک دوره گذار بین ارزش‌های شرقی غربی است. ازدواج سنتی در ترکیه با نوعی احساس مالکیت شریک زندگی برای مردان همراه است. خانواده‌های ترک تمایل دارند ماهیتاً مردسالار باشند با این حال جامعه در حال تغییر است و انتظار می‌رود این تغییر بر ادراک آن‌ها نسبت به ازدواج هم تاثیر بگذارد و به سمت برابری‌خواهی برود.

در این گزارش نرخ خیانت بر اساس نتایج نظرسنجی انجام‌شده توسط موسسه تحقیقاتی پیو در سال ۲۰۱۵ در نظر گرفته شده است. بر اساس این تحقیقات، ۹۴ درصد مردم ترکیه به لحاظ اخلاقی با پدیده خیانت مشکل دارند و آن را «بی‌اخلاقی» تلقی می‌کنند. در حقیقت ترکیه و فلسطین دو کشوری هستند که مردمانش بیشتر از کشورهای دیگر خیانت را امری «غیراخلاقی» می‌دانند. مردم فرانسه با ۴۷ درصد، کمترین اهمیت را به موضوع خیانت می‌دهد. این تفاوت آماری نشان می‌دهد موضوع خیانت و رابطه خارج از ازدواج در همه جای جهان به یک اندازه تابو نیست به گونه‌ای که بیش از نیمی از مردم فرانسه معتقدند چنین رابطه‌ای اساسا غیراخلاقی نیست. در نتیجه انتظار می‌رود در کشور‌هایی با این رویکرد، خیانت یا رابطه خارج از اردواج (یا تعهد) در مقیاس بزرگتری نسبت به کشور‌هایی که به این موضوع با حساسیت بیشتری نگاه می‌کنند، اتفاق بیافتد.

پیامد چنین رویکردی در آمار و علل طلاق بازتاب خواهد داشت. موسسه آمار ترکیه TurkStat سال ۲۰۲۱ یک نظرسنجی درباره وضعیت تاهل در ترکیه انجام داده است. بر اساس این نظرسنجی، بیشترین عامل طلاق در ترکیه، مشکلات مالی، سهل‌انگاری و غیر‌مسئول‌بودن یکی از طرفین است. یکی دیگر از دلایل مهم طلاق پس از برخورد غیرمسئولانه و سهل‌انگارانه، دخالت والدین در مسائل خانوادگی آن‌ها بوده است. برای زنان، خیانت در جایگاه دوم دلایل طلاق، پیش از خشونت خانگی قرار داشت.

از آنجایی که خیانت یکی از دلایل طلاق است، بررسی نرخ طلاق در ترکیه هم حائز اهمیت است. بر اساس گزارش رسمی دولت ترکیه، نرخ طلاق در این کشور ۲.۰۱ درصداست. به این معنا که از هر هزار نفر جمعیت ترکیه، ۲.۰۱ نفر آن‌ها در سال ۲۰۲۳ طلاق گرفته است.



روزنامه ترکیه‌ای «دیلی صباح» گزارشی در سال ۲۰۲۲ منتشر کرد و خبر داد با اینکه نرخ ازدواج در ترکیه در حال افزایش است، اما نرخ طلاق هم در سال‌های اخیر روند افزایشی داشته است. این رسانه علل مختلفی از جمله تغییر سبک زندگی مبتنی بر مصرف‌گرایی، تغییر در فاکتور‌های اخلاق اجتماعی و همچنین تسهیل روند طلاق را به عنوان علل افزایش نرخ طلاق برشمرد.

آمار دیگری هم در میان وبسایت‌هایی نظیر «استاتیستا» و «آن بای» وجود دارد که به نرخ خیانت در کشور‌ها اشاره کرده است. البته این وبسایت‌ها هیچ توضیحی درباره نحوه به دست آوردن این آمار ارائه نکرده‌اند و در نتیجه نتایج تحقیقات آن‌ها قابل اعتماد نیست با این حال در مواجهه با اظهارات نماینده مجلس ایران به نظر می‌رسد لازم است تمامی آمار‌های منتشرشده که بار‌ها در گزارش‌های رسانه‌ای به آن‌ها ارجاع داده شده مورد بررسی قرار بگیرد.


در این گزارش که آخرین بار سال ۲۰۲۰ به‌روز‌رسانی شده، ترکیه در بین کشور‌ها با پایین‌ترین نرخ خیانت است. نرخ خیانت در ترکیه در بیان افراد مجرد یا متاهل (خیانت به معنای رابطه خارج از یک قرارداد ازدواج یا رابطه متعهدانه)، ۲۷ درصد اعلام شده است. کشور آمریکا با ۷۱ درصد نرخ خیانت، بالاترین رتبه را داشته و کشور‌های آلمان، انگلیس، تایلند، برزیل، فرانسه و روسیه با ۵۰ تا ۶۸ درصد رابطه خارج از ازدواج، بعد از آمریکا در رتبه‌های بعدی قرار گرفته‌اند.

آماردهی به سبک آقای بانکی‌پور
آنچه در مورد اظهارات بانکی‌پور اهمیت دارد، انگیزه ارجاعات عجیب و غریب او و جریان سیاسی‌ای که او بدان وابسته است به آمارهای این چنینی است. بانکی‌پور چندی پیش در دفاع از موضوع حجاب اجباری، از اخذ جریمه‌های میلیونی به جرم بی‌حجابی دفاع کرده بود. او گفته بود هم شورای‌عالی انقلاب فرهنگی، هم شورای‌عالی امنیت ملی، هم قوه قضاییه، هم مجریه، هم مجلس، هم شورای نگهبان، همه ارگان‌ها موافق دریافت جریمه برای بی‌حجابی‌اند.

هیچ یک از آمارهای مربوط به نرخ خیانت یا میانگین شرکای جنسی در مورد ایران وجود ندارد اما آنچه به طور رسمی منتشر شده، نرخ طلاق در ایران است. بر اساس آمار «ورلد پاپیولیشن ریویو» نرخ طلاق در ایران ۲.۴ در هر هزار نفر است. این نرخ از آمارهای ترکیه بالاتر است و خبر از وجود مشکلات بیشتری در ایران می‌دهد.