مسئولیت اجتماعی علم از دیرباز دست‌کم به سه صورت مطرح بوده است.

به گزارش پایگاه خبری پروژه ایران، نخست به‌صورت مسوولیتی که متوجه محتوای علم است: ماهیت این نوع از معرفت واجد چه تاثیراتی بر حیات اجتماعی انسان است، چگونه باید این تاثیرات را پایش کرد و از زیان‌های احتمالی آن احتراز نمود؟
دوم به‌صورت مسوولیت اجتماعی نهاد علم و دانشمندان: دانشمندان و نهاد علم هم در برنامه‌های پژوهشی و موضوع تدریس هم سوای این دو، یعنی به‌عنوان کنشگرانی در موقعیّت و نقش اجتماعی معیّن، چه مسوولیتی در قبال جامعه و رخدادهای آن بر عهده داشته و چگونه آن را ایفا می‌کنند؟
سوم، علاوه بر آن‌که علم نوین از اساس خود را بر بنیاد نقد تمامیت خود قرار داد و روش انتقادی در بنیان روش علم مندرج شد، تدریجا در برخی از حوزه‌های علم نیز دیسیپلین‌هایی به وجود آمدند که بر نقد بنیادهای علم و بر نحوه کاربرد و تاثیر بنیادها و روشها بر واقعیت بیرونی استوار هستند. دیسیپلین‌هایی مانند زیست‌عصب‌شناسی انتقادی، جامعه‌شناسی انتقادی، روانکاوی انتقادی، شیمی انتقادی و غیرهم. از شمار ماموریت این دیسیپلین‌ها، گشودن راه برای ایفای مسوولیت اجتماعی علم است.

امروزه جامعه ما با مسائل و بحران‌های متعدد زیست‌محیطی، اجتماعی، مدیریِتی، اقتصادی و ... مواجه است. این وضعیّت، مسوولیت علم را برای شناخت مساله و ارائه راه حل مضاعف می‌سازد؛ در حالی که خود نهاد علم نیز دچار آسیبها و بحران‌هایی است که نیازمند تدبیرند و علم باید اصول و روشهای ایفای مسوولیت خود را نسبت به خود نیز بیابد.
همه این‌ها با هم در شرایطی مورد بحث قرار می‌گیرند که سدهای سدید عدیده بر راه خوداندیشی و خودانتقادی علم و بر راه‌های ایفای نقش اجتماعی آن قرار دارند.
اتحادیه انجمن‌های علوم اجتماعی ایران، بر مبنای ضروریّات بالا، نخستین همایش خود را به مسوولیت اجتماعی علم و نقش انجمنهای علمی اختصاص داده است.

انجمن جامعه‌شناسی ایران نیز به‌عنوان یکی از اعضای بنیان‌گذار اتحادیه انجمنهای علوم اجتماعی ایران، با برگزاری دو نشست (پنل) در این همایش مشارکت دارد.