با آغاز جنگ میان اسرائیل و حماس، عربستان شرط عادی سازی رابطه اش با اسرائیل را شناسایی حقوق فلسطینی ها در آینده غزه پسا جنگ قلمداد کرده است؛ شرطی که به واسطه مواضع رادیکال های حاضر در کابینه نتانیاهو، پذیرش آن دشوار به نظر می رسد و « بی بی» را بر سر یک دو راهی دشوار قرار داده است.

به گزارش پایگاه خبری پروژه ایران، نتانیاهو نقش تشکیلات خودگردان یا افراد وابسته به این نهاد را در اداره و بازسازی غزه یک روز پس از پایان عملیات نظامی اسرائیل علیه حماس را مشخص نکرده است. او همچنین جایگاه تشکیلات خودگردان را در اداره نوار غزه که محل سکونت حدود 2.2 میلیون فلسطینی است را نادیده گرفته است.یکی از دلایلی که موجب شده تا «بی‌بی»توزیع مسئولیت در بازسازی و اداره غزه را مبهم نگاه دارد، عربستان است. نتانیاهو که مشتاق دستیابی به توافق رسمی با ریاض بر سر عادی سازی روابط بود، پس از پیروزی شکننده اش در انتخابات نوامبر 2022، ائتلافی را تشکیل داد، که برخی از اعضای افراطی اش ترجیح می دهند کابینه را سرنگون کنند اما مانع از خودمختاری فلسطینی ها شوند.

چندصدایی در کابینه «بی‌بی»

تعهد نخست وزیر به عربستان اندکی پس از روی کار آمدن ائتلاف تحت رهبری اش در اواخر دسامبر 2022 مورد توجه قرار گرفت. دو چهره تندرو که حضورشان برای حفظ ائتلاف نتانیاهو ضروری است - بزالل اسموتریچ، وزیر خزانه داری و ایتامار بن گویر، وزیر امنیت ملی. –این دو چهره از مخالفان رفاه فلسطینی‌ها و خودمختاری هستند که عربستان سعودی به عنوان پیش‌شرطی برای برقراری روابط دیپلماتیک رسمی با اسرائیل بر آن تاکید دارد.علاوه بر این، اصلاحات نادرست قضایی که یاریو لوین، وزیر دادگستری یک هفته پس از سوگند خوردن کابینه نتانیاهو اعلام کرد، چشم‌انداز عادی سازی روابط تل آویو و ریاض را مبهم جلوه داد. جنجال بر سر بسته اصلاحات قضایی، اسرائیل را در یک بحران سیاسی فرو برد. بحرانی که 7 اکتبر به تنش ها در سرزمین های اشغالی دامن می زد.

به نوشته ریل کیلیر پالتیک، پیوند نتانیاهو با عربستان در سپتامبر دوباره ظاهر شد. محمد بن سلمان، ولیعهد و نخست وزیر اسرائیل اعلام کردند که در پی توافق با ایالات متحده برای بهبود همکاری امنیتی بین دو بازیگر به دنبال توافق برای عادی سازی هستند. همزمان بن سلمان تصریح کرد که برای حرکت به جلو، اسرائیل باید گام های ملموسی بردارد تا تعهدش را به ایجاد کشور فلسطین نشان دهد. با این حال، اسموتریچ و بن گویر، هر دو موانع دلهره آوری برای سازش باقی ماندند.جنگ اسرائیل و حماس مانع از تعهد پادشاهی جهت عادی سازی رابطه با اسرائیل نشد. به ادعای ناظران، ریاض و ابوظبی پس از حمله 7 اکتبر در باب کنار گذاشتن حماس در خفا مصمم تر شدند.در عین حال، به ادعای چندین اسرائیلی آگاه به شرایط، عربستان آماده ارائه کمک های مالی برای بازسازی غزه است. اما سعودی ها دو شرط را قائل شده اند. اول، اسرائیل باید تمایل خود را برای پیشبرد تشکیل کشور فلسطین نشان دهد. دوم، اسرائیل باید تشکیلات خودگردان فلسطین را به عنوان قدرت حاکم در غزه بپذیرد. بنابراین، تصور اینکه اسموتریچ و بن گویر به این شروط تن دهند، سخت تر از شرایطی است که سعودی ها برای عادی سازی تعیین کرده اند.

سرگردان میان «بد» و «بدتر»

دولت بایدن نیز در این میان حمایت خود از تشکیل یک کشور فلسطینی را دو چندان کرده است. اوایل نوامبر، آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا در نشست وزرای خارجه گروه هفت در توکیو تاکید کرد که "صلح پایدار بین اسرائیل و فلسطینی ها باید صداها و خواسته های مردم فلسطین را در مرکز حکومت پس از بحران غزه در بر گیرد."  جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی نیز در جریان سفر ماه دسامبر خود به اسرائیل تاکید کردکه حکومت کرانه باختری و غزه باید یکی شوند.

با این حال تشکیلات خودگردان فلسطین به دلیل ضعف، فساد و فقدان مشروعیت باید بازتعریف شود.تشکیلات خودگردان به لطف کمک های امنیتی قابل توجه نیروهای دفاعی اسرائیل و آژانس امنیتی اسرائیل (شباک) قدرت را در کرانه باختری حفظ کرده است.پس بهترین چیزی که می توان در مورد نقش کلیدی تشکیلات خودگردان در بازسازی و اداره غزه گفت - و تعیین کننده است - این است که گزینه های بدتر هم هستند. مثلا یک ائتلاف بین المللی بی انگیزه، بی کفایت و بی دندان. در این میان به ادعای ناظران، پیشنهاد توماس فریدمن، ستون نویس نیویورک تایمز، مبنی بر اینکه اسرائیل باید از غزه خارج شود و به یحیی سنوار رهبر حماس اجازه دهد تا بهای مسئولیت برداشتن قطعات را بپردازد، دستورالعملی برای هرج و مرج خونین در مرزهای سرزمین های اشغالی است.

اسرائیل راه حلی برای فلسطینی ها ندارد

در حالی که نتانیاهو به جز تعهد به غیرنظامی‌سازی، برنامه‌ای برای روز بعد به مردم ارائه نکرده، اجماع گسترده‌ای در نهاد امنیتی و در میان شهروندان حاکم است که اسرائیل باید کنترل امنیتی کلی غزه را برای آینده نامعلومی حفظ کند. در حالی که نهادهای امنیتی نیز عموماً معتقدند که فلسطینی‌هایی که از طریقی با تشکیلات خودگردان مرتبط هستند باید در بازسازی و اداره غزه شرکت کنند، به نظر می‌رسد که عموم مردم کمتر متقاعد شده‌اند. رهبری سیاسی هم کاری برای متقاعد کردن آنها انجام نداده است.همانطور که شموئل روسنر، تحلیلگر اسرائیلی مدعی است، نه نتانیاهو و نه دیگر مقامات به مردم آسیب دیده حقیقت سخت را نگفته اند: «اسرائیل هیچ جایگزین قانع کننده ای برای فلسطینی ها ندارد.» در چنین شرایطی حضور امنیتی اسرائیل در کنار احیای تشکیلات خودگردانف شاید راه حلی ناقص برای عبور از این بحران باشد.

چنین گزینه ای همچنین ممکن است نتانیاهو را قادر سازد تا خواسته‌های ریاض را بدون تحریک اسموتریچ و بن‌گویر محقق کند. نتانیاهو فقط باید مهارت‌های لفاظی خود را به کار گیرد تا تشکیلات خودگردان بازسازی‌شده و احیا شده را به‌عنوان تشکیلاتی تعریف کند که در نهایت شروط اسرائیلی ها را خواهد پذیرفت.نتانیاهو با تاکید مجدد بر ایجاد یک کشور فلسطینی، اسرائیل را قادر می‌سازد تا از حمایت مالی عربستان و حمایت دیپلماتیک آمریکا استفاده کند.